Libri i fundit i Robert D. Kaplan kombinon një perspektivë historike dhe gjeopolitike të thellë me realitetet e terrenit, duke hedhur dritë mbi zhvillimet aktuale dhe të ardhshme ndërkombëtare. Kaplan është njëkohësisht historian, gazetar dhe udhëtar botëror, i guximshëm dhe provokues, që politikën globale e sheh si një tragjedi shakespeariane. Shtetasit që ai admirojnë më shumë janë realistët konservatorë të politikës së jashtme, që vlerësojnë rendin mbi vlerat, sepse pa rend, vlerat janë të kota. Libri i tij më i ri, Waste Land: A World in Permanent Crisis, e paraqet peizazhin global të sotëm si një rend botëror të thyer, që i ngjan Revolucionit Rus të marsit 1917 dhe Republikës së Weimarit të viteve 1920 dhe fillimit të viteve 1930.
Sipas Kaplanit, gjeopolitika e sotme zhvillohet në atë që ai e quan “Vajmari global”. “E gjithë bota është një Weimar i madh tani,” thotë ai, “mjaft e lidhur që një pjesë të ndikojë ndjeshëm në pjesët e tjera, por jo aq e bashkuar sa të krijojë koherencë politike.”
Politika botërore ndodhet në një “fazë jashtëzakonisht të brishtë tranzicioni teknologjik dhe politik,” një “shtëpi prej letrash” që mund të shembet në çdo moment. Kaplan e sheh këtë gjendje si të ngjashme me Rusinë në prag të revolucionit të marsit 1917, përshkruar mjeshtërisht nga Aleksandr Solzhenitsyn në romanin e tij monumental historik Rrota e Kuqe. Ai shpjegon se shembulli i Weimarit dhe Rrotës së Kuqe tregon se rendi është primar dhe i domosdoshëm për të mundësuar lirinë. “Duke qenë se natyra njerëzore është ajo që është,” shkruan Kaplan, “rendi duhet të mbetet virtyti më i lartë politik.” Konservatorët, si Solzhenitsyn, “paraqesin stabilitetin përpara iluzioneve të përparimit.”
Megjithatë, elita e politikës së jashtme beson tek “iluzionet e përparimit.” Ata përmendin vazhdimisht “rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla” dhe respektin për “komunitetin ndërkombëtar,” të cilat Kaplan i konsideron iluzione progresive. “Kjo nuk është një botë e qeverisur nga një rend i bazuar në rregulla, siç e përshkruajnë takimet e mirësjellshme të elitës globale,” shkruan ai, “por një botë zonash të gjera dhe mbivendosëse tensioni, frikësimi të hapur dhe përballjesh ushtarake.” Kombet e Bashkuara, sipas Kaplanit, janë një “dyqan fjalësh më i rëndësishëm për elitën globale sesa për botën në tërësi.” Ai thekson se elitës i mungon ndjenja e tragjikes; ata besojnë se përparimi është “automatik, linear dhe i paracaktuar.” Nuk është asnjë nga këto.
Waste Land vazhdon linjën e kritikave të Kaplanit ndaj ndërhyrjeve neokonservatore dhe ideologjive të liberalizmit ndërkombëtar, një temë që trajtohet edhe në librat e tij të mëparshëm, The Tragic Mind dhe The Loom of Time. Ai përdor shembuj historikë-letrarë Aeschylus, Euripides, Joseph Conrad, Dostojevsky dhe Shakespeare, për të treguar natyrën e pandryshueshme të njeriut dhe për të nxjerrë në pah nevojën për kujdes dhe maturi në marrëdhëniet ndërkombëtare. Historia, sidomos përvoja e luftërave dhe konflikteve ndërkombëtare, i mëson burrat e shtetit të zhvillojnë një “ndjeshmëri tragjike.” Kaplan thekson një “prirje njerëzore drejt shkatërrimit” që duhet të shuajë iluzionet e përparimit të mbajtura nga liberalët ndërkombëtarë dhe neokonservatorët, të cilët synojnë të rindërtojnë shtete sipas modelit amerikan. Debaklet e luftërave në Afganistan dhe Irak nuk i kanë ndaluar këta ideologë të ndjekin misionin e tyre të rrezikshëm për promovimin e demokracisë.
Në The Loom of Time, Kaplan krahason rendin dhe stabilitetin e perandorive me anarkinë e shteteve të dobëta, duke përfshirë demokracitë e paqëndrueshme. Në marrëdhëniet ndërkombëtare, shpesh duhet zgjedhur “e keqja më e vogël,” dhe një e keqe e qëndrueshme është më e mirë se një e keqe anarkike. Kaplan tregon një preferencë të qartë për traditën dhe rendin mbi revolucionin dhe kaosin, duke e lidhur këtë me rrënimin e katër perandorive pas Luftës së Parë Botërore, që George Kennan e quajti “katastrofa themelore” e shekullit XX.
Kaplan përshkruan botën e sotme si një “krizë e përhershme” të shkaktuar nga globalizimi dhe teknologjia, që e kontrakton Tokën dhe e zmadhon çdo krizë lokale në një botë pa koherencë politike. Sipas tij, tre fuqitë kryesore: SHBA, Kina dhe Rusia, janë të armatosura, por ndodhen në faza të ndryshme të rënies. Lufta në Ukrainë dhe rivaliteti mes SHBA-së dhe Kinës mund të çojnë në një konflikt global më të madh se Lufta e Dytë Botërore.
Kaplan i sheh SHBA, Kinën dhe Rusinë si tri perandori në rënie, si Romanovët, Hohenzollernët, Habsburgët dhe Osmantët para dhe gjatë Luftës së Parë Botërore. Ai identifikon rënien e SHBA-së tek ndarjet politike dhe sociale, mungesa e lidershipit pas presidencës së George H. W. Bush, ndërhyrjet e zgjatura ushtarake në Afganistan dhe Irak, si dhe ndikimi i mediave dhe Donald Trump. Ai kritikon populizmin e Trumpit, por vlerëson se administrata e tij riktheu fokusin amerikan nga “luftërat e pafundme” drejt konkurrencës mes fuqive të mëdha.
Rënia e Kinës, sipas Kaplanit, buron nga demografia dhe ideologjia e Xi Jinping, i cili i është rikthyer Maoizmit-leninizmit në vend të kapitalizmit shtetëror të Deng Xiaoping. Ndërsa SHBA-të ishin të shpërqendruara, kinezët “ndërtuan një kompleks të madh ushtarak të teknologjisë së lartë, me fokus në anije, avionë, raketa dhe luftë kibernetike.” Kaplan vlerëson se Kina e Xi-t, përkundër dobësive afatgjata, paraqet një kërcënim më të madh për sigurinë kombëtare të SHBA-së se sa Bashkimi Sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.
