Gjenetika, ndryshimet në zhvillimin e trurit dhe shëndeti mendor në vitet e adoleshencës mund të ndihmojnë në shpjegimin pse disa të rinj zhvillojnë çrregullime të të ngrënit, sugjeron një studim i ri. Rreth 20 milionë njerëz në Evropë vuajnë nga çrregullime të të ngrënit si anoreksia nervore, bulimia nervosa dhe çrregullimi i ngrënies së tepërt, me gratë e reja dhe adoleshentët të prekur në mënyrë disproporcionale.
Për studimin e ri, i cili u botua në revistën Nature Mental Health, afro 1000 të rinj në moshën 14 dhe 23 vjeç, nga Anglia, Irlanda, Franca dhe Gjermania siguruan të dhëna gjenetike, përfunduan anketat mbi zakonet e tyre të të ngrënit, mirëqenien dhe morën skanime me rezonancë magnetike (MRI).
Kur ishin 23 vjeç, studiuesit ndërkombëtarë i ndanë pjesëmarrësit në tre grupe: ngrënës të shëndetshëm (42%), ngrënës kufizues (33%) dhe ngrënës emocionalë ose të pakontrolluar (25%).
Ngrënësit kufizues ishin ata që kufizuan konsumin e tyre të ushqimit për të kontrolluar peshën dhe pamjen e tyre, siç janë njerëzit që mbanin dietë. Ngrënësit emocionalë, ose të pakontrolluar ishin të prirur ndaj ngrënies së tepërt dhe prireshin të hanin me detyrim, ose në përgjigje të ndjenjave negative.
Studimi zbuloi se 14-vjeçarët me ankth, depresion ose probleme të vëmendjes kishin më shumë gjasa të kishin zakone jo të shëndetshme të të ngrënit deri në moshën 23-vjeçare. Sjelljet e pashëndetshme të të ngrënit ishin gjithashtu të lidhura me obezitetin dhe me një rrezik gjenetik më të lartë për indeksin e lartë të masës trupore (BMI), një masë e përdorur për të diagnostikuar obezitetin. Rezultatet nënvizojnë “përfitimet e mundshme të edukimit të përmirësuar që synon adresimin e zakoneve të pashëndetshme diete dhe strategjive jopërshtatëse të përballimit”, tha në një deklaratë Sylvane Desrivières, një profesor i psikiatrisë biologjike në King’s College në Londër dhe autori i lartë i studimit.
Për shembull, prindërit mund t’i kushtojnë vëmendje zakoneve të adoleshentëve të tyre në shtëpi, mësuesit dhe studentët mund të jenë më të vetëdijshëm se si marrëdhëniet në shkollë mund të përkeqësojnë dobësitë ekzistuese dhe të çojnë në çrregullime të të ngrënit dhe profesionistët e kujdesit shëndetësor duhet të kuptojnë rolin e trurit në të ngrënë.
“Roli kritik i zhvillimit të trurit”
Veçanërisht, nuk ishin vetëm zakonet, apo gjenetika e adoleshentëve, që dukej se parashikonin të ushqyerit e çrregullt në moshën madhore. Skanimet MRI treguan se ngrënësit jo të shëndetshëm kishin maturim më pak të theksuar dhe të vonuar të trurit gjatë adoleshencës. Korteksi paraballor i trurit është zhvilluar plotësisht rreth moshës 25 vjeçare dhe disa kërkime kanë treguar se për shkak se truri i adoleshentëve nuk është pjekur plotësisht, ata janë më të prekshëm ndaj sjelljeve të rrezikshme dhe stresorëve mjedisorë.
Në studim, maturimi i trurit luajti një rol si në problemet e shëndetit mendor në moshën 14 vjeçare ashtu edhe në ushqimin jo të shëndetshëm në moshën 23 vjeçare, pavarësisht nga BMI e të rinjve. Pjekja e reduktuar e trurit të vogël, pjesa e trurit që kontrollon oreksin, gjithashtu ndihmoi në shpjegimin e lidhjes midis rreziqeve gjenetike për BMI të lartë dhe zakoneve kufizuese të të ngrënit tek 23-vjeçarët. Gjetjet theksojnë “rolin kritik të zhvillimit të trurit në formimin e zakoneve të të ngrënit”, tha Xinyang Yu, një studente doktorature në King’s College në Londër dhe autorja e parë e studimit.
Studime të tjera kanë zbuluar se të qenit seriozisht nënpeshë mund të ndikojë në zhvillimin e trurit dhe kognitiv dhe se zhvillimi jonormal në pjesët e trurit që kontrollojnë shpërblimet dhe frenimet mund të jetë një shkas për çrregullimin e të ngrënit të tepërt. Studiuesit e King’s College thanë se studimi mund të përdoret për të krijuar mjete më të personalizuara për të ndihmuar të rinjtë që mund të zhvillojnë çrregullime të të ngrënit.
Më parë ata gjetën ndryshime në skanimet e trurit vite përpara se adoleshentët të zhvillonin sjellje jo të shëndetshme të të ngrënit, që do të thotë se mund të ishte e mundur të identifikoheshin të rinjtë në rrezik përpara se të fillonin zakonet problematike. Studiuesit thanë se hapi tjetër është vazhdimi i mbledhjes së të dhënave për të njëjtën grup njerëzish për të kuptuar se si ndryshimet në maturimin e trurit dhe zakonet e të ngrënit ndikojnë tek ata pas të 20-ave.
“Kjo mund të luajë një rol vendimtar në parandalimin e çrregullimeve të të ngrënit dhe mbështetjen e shëndetit të përgjithshëm të trurit,” thanë ata.
