Pse punoni kaq shumë në biznesin tuaj pa ndalim? Shumicës së sipërmarrësve bëjuni këtë pyetje dhe përgjigjja e tyre do të jetë,- Na sjell lumturi. Po, ne ndërtojmë kompani për të gjeneruar pasuri dhe për të përmirësuar komunitetet tona, por qëllimi përfundimtar për shumicën e pronarëve të bizneseve është krijimi i një jete të lumtur.
Kjo tingëllon si gjëja më e arsyeshme në botë. Çfarë mund të jetë e gabuar me të? Në fakt shumë, sipas psikologëve të cilët këmbëngulin se ne të gjithë do të ishim më mirë nëse do të kërkonim të rrisnim gëzimin tonë.
Para se të dallojmë ndryshimin midis lumturisë dhe gëzimit, është e rëndësishme t’i përgjigjemi së pari pyetjejes. Çfarë të keqe ka të synosh për lumturinë? Përgjigja është se kërkimi ynë për lumturinë është qartësisht i kundërt .
Shikoni Amerikën sot, është një vend jashtëzakonisht i begatë, novativë, i larmishëm dhe plot dinamika. Por a do të quheshin, një popull i lumtur?
Nëse përgjigja e instinktit tënd për këtë pyetje është jo, atëherë nuk ka mungesë të të dhënave për t’ju mbështetur. SHBA vazhdoi rrëshqitjen e saj poshtë në renditjen botërore të lumturisë në 2024, duke arritur një rekord të ulët të vendit të 23-të më të lumtur . Këto renditje janë padyshim problematike, por statistikat individuale të shëndetit mendor nuk janë të këndshme më.
“Të dhënat e fundit tregojnë se Shtetet e Bashkuara janë në një krizë të shëndetit mendor, të përjetuar nga njerëz të të gjitha moshave,” ka deklaruar CDC, duke ofruar një sërë numrash të zymtë për të mbështetur pohimin e saj.
Arsyet për këtë janë të shumta dhe komplekse. Politika, ekonomia dhe kultura luajnë absolutisht një rol në sëmundjen tonë kombëtare. Por psikologët këmbëngulin se një pjesë e problemit është se si ne e mendojmë dhe e ndjekim lumturinë.
Pse kur kërkon lumturinë ndodh edhe të dështosh
Amerikanët në përgjithësi, dhe sipërmarrësi të veçant, janë dhe shumë të vështirë. Shumë prej tyre kanë shkruar në listën e synimeve edhe të “të jem i lumtur”. Fatkeqësisht, hulumtimet tregojnë se lumturia duket se tërhiqet sa më shumë ta ndjekësh atë .
Një studim i kohëve të fundit nga Universiteti i Kalifornisë, Berkeley, Universiteti i Nju Jorkut dhe Universiteti i Torontos kontrolluan rregullisht 1800 vullnetarë për gjendjen shpirtërore të tyre. Studiuesit vunë re diçka të veçantë. Sa më shumë që ata pyesnin subjektet e studimit për lumturinë, aq më pak të lumtur raportonin se ishin.
Çfarë po ndodhte? Shkencëtarët arritën në përfundimin se të menduarit me vetëdije për lumturinë priret t’i shtyjë njerëzit të përqendrohen në të gjitha mënyrat se si ata janë të pakënaqur. Çdo emocion negativ kalimtar dhe zhgënjim i vogël zmadhohet.
“Nëse kapesh pas anëve jo të përsosura të momenteve pozitive, në fund do t’i prishësh ato.” tha studiuesja kryesore Felicia Zerwas .
Jo vetëm që ndjekja e lumturisë na kujton të gjitha mënyrat se si jeta jonë nuk është e përsosur, por gjithashtu na largon vëmendjen nga përpjekje të tjera që kanë më shumë gjasa të na sjellin mirëqenie. Studiuesi i lumturisë në Harvard, Arthur Brooks, fituesi i ndjerë i Çmimit Nobel, Daniel Kahneman, dhe psikologu i njohur i organizatave, Adam Grant, kanë shpjeguar se ajo që në të vërtetë i bën njerëzit të ndihen të kënaqur është ndjenja e kuptimit dhe qëllimit në jetë.
Pse duhet të ndjekësh gëzimin në vend të lumturisë
Kjo na çon te dallimi midis lumturisë dhe gëzimit. Ndërsa është shumë e lehtë të ndihesh keq për faktin që nuk je vazhdimisht i lumtur, edhe personi më ambicioz nuk pret që çdo moment i jetës të jetë plot gëzim. Lumturia lidhet me mënyrën se si e vlerësojmë jetën tonë, ndërsa gëzimi është një ndjesi kalimtare. Është një shkëndijë kënaqësie e thellë që ndodh kur një stimul i duhur arrin një mendje të hapur dhe të çlodhur.
Kjo do të thotë se, sipas psikiatrit dhe bashkëthemeluesit të Bhava Therapy Group në Nju Jork, Amir Levine, gëzimi është shpesh një ndjenjë shumë më e shëndetshme për t’u kultivuar.
“Lumturia shpesh varet nga rrethanat e jashtme—arritja e një qëllimi, marrja e një shpërblimi, ngrënia e një ëmbëlsire të preferuar ose shmangia e një shqetësimi, ndërsa gëzimi është një gjendje e pakushtëzuar e të qenit,” shkruan ai në Psychology Today. “Është një qasje e pranueshme ndaj jetës që mund të kultivohet.”
Ose, siç thotë psikologia pozitive Alison Bishop në The Conversation, gëzimi është “diçka që buron nga brenda nesh, jo diçka që duhet ta kërkojmë jashtë vetes.”
Si ta përgatitësh mendjen për gëzim
Nëse beson se ndjekja e lumturisë shpesh rezulton e kundërt dhe hapja ndaj gëzimit është një qasje më e mirë, atëherë lind pyetja: Si mund ta arrish këtë? Si mund të bëhesh një person më i prirur ndaj gëzimit? Levine dhe Bishop japin disa këshilla:
-
Ji i pranishëm. Çdo gjë mund të shkaktojë gëzim—nga një perëndim dielli deri te një shprehje e çuditshme e fytyrës së qenit tënd—por për të përfituar nga këto momente, duhet të jesh i vëmendshëm. “Fokusoju momentit të tanishëm. Bëj një shëtitje dhe vë re pamjet, tingujt dhe aromat,” thotë Levine. “Ndonjëherë duhet të lëmë mënjanë telefonin,” shton Bishop.
-
Dëgjo veten tënde. “Gëzimi është unik për secilin prej nesh, ndaj duhet të dëgjojmë zërin tonë të brendshëm për të kuptuar çfarë na sjell gëzim,” thotë Bishop. Për të mësuar të ndiesh më shumë gëzim, duhet të mësosh të ndiesh emocionet e tua në përgjithësi, shton Levine.
-
Prioritizo lidhjet. Nuk është e domosdoshme të jesh me njerëz të tjerë për të ndier gëzim, por shpesh ndihmon. “Të qenit me njerëz që janë të ngjashëm me ne na ndihmon të shprehim veten lirshëm dhe në përputhje me atë që jemi,” shpjegon Bishop. Levine thekson rëndësinë e ndarjes së aktiviteteve që të sjellin gëzim me ata që do.
-
Lëri hapësirë lojës. Mbushja e orarit me aktivitete të planifikuara është armiku i gëzimit. “Momente të lira, pa aktivitete të planifikuara dhe të pavarura nga pajisjet elektronike, mund të jenë shumë rigjeneruese,” thotë Levine. Koha e papërcaktuar na lejon të eksplorojmë çfarë na sjell vërtet gëzim.
Ndjekja e lumturisë mund të na vendosë në një gjendje tensioni dhe kërkimi të jashtëm, ku e gjykojmë jetën tonë dhe e shohim të mangët. Kultivimi i gëzimit, nga ana tjetër, lidhet me pranimin, hapjen, lojën dhe lidhjen me të tjerët. Nuk është çudi që psikologët rekomandojnë që, nëse dëshiron të përmirësosh mirëqenien mendore, më mirë të synosh të rritësh gëzimin sesa lumturinë.
