Fshati Vuthaj është një vend mjaft i bukur, por që fatkeqësisht dita-ditës po zbrazet. Madje, ata pak banorë që kanë mbetur, thonë se tani e thuajse 50 vjet autoritetet malazeze nuk kanë investuar dot në këtë fshat. Por, shpresat janë ngjallur nga diaspora, e cila ka nisur të lëvizë me investime në këtë vend që mbledh turistë nga shumë vende.
Idriz Sokoli tashmë rreth të 80-tave me nostalgji e kujton kohën e shkuar dhe ditët e paharruara në vendlindjen e tij Vuthaj e Gucisë, në këtë perlë që të lë pa frymë, kur fshati ishte i mbushur plot jetë me malësore e malësor të të gjitha moshave.
“Jeta këtu është ken e bukur, n’daq me burrni, n’daq me sojni, me qika e me djem. N’daq me bari, me bujari e tana t’mirat i kemi pas. E havale s’kem pas, një grua me ardhë ka folë me ty t’ka thanë a je etshëm, a je lodhë a mos po do ujë, e ka hjekë burinë prej krahu e ta ka dhanë ujin”, tha ai.
Po bëhen gati 50 vjet dhe në këtë pjesë të Malësisë nuk është investuar asgjë thonë ata pak banorë që i kanë mbetur besnik vatrave të tyre shekullore. Kjo ka bërë që banorët vazhdimisht të shpërngulën nga fshati thonë ata.
“Shembulli më i mirë për këtë është se kemi një rrugë të shtruar para 45 viteve, nuk është investuar asnjë sen. Mirëpo për fat të keq as kapitali privat nuk ka depërtuar që të na ndihmojë të punësohen të rinjt dhe mos të shpërngulën sepse kështu po e lëmë një fshat të cilin e kanë mbajt me mundime të mëdha gjyshërit tonë”, tha Sefë Dedushaj.
“Fatkeqësisht kanë mbet pak se vend ma të bukur s’ka. Këtu është vend patriotik, heroik, ky katund ka dhanë gjithçka”, tha Ismet Dedushaj.
“3/4 e popullsisë shqiptare tani janë jashtë këtij trolli këtu. Por ishte një fat i madh, Kosova ishte djepi i edukatës sonë atdhetare. Ne të rinjtë jo vetëm që ishim të mirëpritur në institucionet shkollore në qendrat kryesore duke filluar nga Peja, Gjakova, Prizreni Prishtina, Ferizaji, Mitrovica sepse këtu nuk kemi guxuar ta manifestojmë dashurinë për atdheun për pjesën e ndarë të atdheut për pjesën e ndarë të atdheut. Fatmirësisht i bartën me veti, nuk e harruan këtë truall, nderin burrërinë, besnikërinë, por mbi të gjitha dashurinë për atdheun”, tha Binak Ulaj.
“Nga dashuria e madhe për vendlindje ne vijmë së paku tri herë gjatë vitit”, thonë vëllezërit Dedushaj të cilët migruan në Shtetet e Bashkuara të Amerikës që në vitet e 70-ta. Kohëve të fundit ata përfundimisht janë duke e menduar kthimin në vendlindje. Madje tashmë i kanë bërë edhe investimet e para.
“Jemi të lidhur me këtë vend, kemi mjaft dëshirë me ardhë edhe kemi ba një investim që sado pak me e ngjallë këtë këtë vend këtu. U kemi dhanë mundësi edhe tjerëve në qoftëse duan me bë investim se rruga së paku 150 mijë euro na ka kushtuar vitin e kaluar sepse turizmi malor këtu është shumë në zhvillim e sipër. Fshati Vuthaj llogaritet si qendra kryesore për Mal të Zi sa i përket turizmit malor. Vijnë nga Deçani, nga pjesa këtej e Shqipërisë meqë këtu Valbona është shumë afër edhe vazhdojnë në anën tjetër për Theth”, tha Shaban Dedushaj.
Me potencialet e mëdha për zhvillimin e turizmit malor, me monumentet kulturore dhe trashëgimore që ka si Syri i kaltërt dhe krojet e Ali Pashës, fshati Vuthaj, gjithnjë e më shumë po shëndrrohet në zonë të preferuar turistike për vizitorë nga e gjithë bota.