Një studim i fundit me 500 drejtues të mëdhenj globalë tregon se pothuajse 94% prej tyre besojnë se inteligjenca artificiale mund të ofrojë këshilla më të mira se të paktën një nga anëtarët aktualë të bordit. Tendenca tashmë ka nisur: në vitin 2025, fondi sovran Samruk-Kazyna në Kazakistan emëroi një sistem IA si anëtar me të drejtë vote në bordin e tij.
Arsyeja është e qartë. Modelet e avancuara të IA mund të përpunojnë sasi gjigante informacioni, të punojnë 24/7, të mos lodhen dhe të mos ndikohen nga interesa personale. Ndërkohë, shumë anëtarë bordesh takohen pak herë në vit, janë të angazhuar paralelisht dhe shpesh nuk arrijnë të lidhen mjaftueshëm me realitetin operativ të kompanive që mbikëqyrin. Rezultati? Diskutime që zgjaten, prioritete që konfliktohen dhe vendime jo gjithmonë të qëndrueshme.
Për të testuar aftësitë e IA-së në këtë rol, INSEAD dhe Wharton organizuan një eksperiment krahasues. Gjashtë borde reale të përbëra nga drejtues pjesëmarrës në një program të avancuar praktikuan një mbledhje të simuluar, duke analizuar një rast biznesi dhe duke marrë vendime strategjike. Në të njëjtën kohë, një bord virtual i përbërë nga agjentë IA lexoi të gjitha materialet, zhvilloi kujtesë operative, propozoi qëndrime dhe diskutoi si një bord i vërtetë për të arritur vendime.
Kur u krahasuan, bordet IA rezultuan dukshëm më të suksesshme në shumicën e kritereve, veçanërisht në cilësinë e vendimmarrjes, qartësinë, përdorimin e të dhënave dhe zbatueshmërinë praktike të strategjive. Ndryshe nga njerëzit, të cilët shpesh humbnin fokusin ose mbeteshin në diskutim pa konkluzion, IA arriti të propozojë hapa konkretë, objektiva të matshme dhe plane të posaçme. Po ashtu, IA demonstroi aftësi të forta përdorimi të dokumenteve dhe të dhënave për të mbështetur vendimet.
Megjithatë, IA nuk e ka të zhvilluar pjesën emocionale dhe ndërpersonale të ndërveprimit. Ekspertët vunë re se sistemi nuk ofronte elementët e “ngjitjes sociale” që krijojnë besim, frymëzim dhe bashkëpunim midis njerëzve. Kjo mbetet një pikë e fortë e bordeve njerëzore: aftësia për të nuancuar, për të lexuar situatat dhe për të gjetur rrugë të përbashkëta përmes marrëdhënieve.
Pavarësisht kësaj, eksperimentet tregojnë se IA është e aftë të strukturojë më mirë debatet, të sigurojë që të gjithë pjesëmarrësit të dëgjohen dhe të udhëheqë procesin nga faktet drejt vendimeve të qarta. Ndërsa bordet njerëzore shpesh lejojnë zëra dominues të marrin kontrollin, IA arrin të balancojë pjesëmarrjen dhe të ruajë disiplinë në vendimmarrje.
Është gjithnjë e më e qartë se një bashkëjetesë mes IA dhe bordeve njerëzore është drejtimi më i mundshëm. Sot, sistemet IA mund të shërbejnë si mjet mbështetës: të simulojnë takime, të sjellin argumente të reja, të testojnë strategji dhe të evidentojnë pika që njerëzit mund t’i humbasin. Aty ku IA zbulon boshllëqe, bordet mund të reflektojnë dhe të riformulojnë drejtimin strategjik.
Në një kohë kur 74% e CEO-ve frikësohen për humbjen e postit nëse nuk tregojnë progres në përdorimin e IA dhe 66% raportojnë presion nga bordet për rritje produktiviteti përmes IA, mesazhi është i qartë: qeverisja korporative po hyn në një epokë të re. Nuk bëhet fjalë nëse IA duhet të integrohet në punën e bordit, por sa shpejt do të ndodhë kjo.
IA nuk do të zëvendësojë menjëherë njeriun në bordin drejtues, por eksperimentet tregojnë se, në shumë dimensione, mund të jetë tashmë më e mirë. Kompanitë që e refuzojnë këtë realitet rrezikojnë të mbeten mbrapa, përballë atyre që e përqafojnë si partner të bordit të së ardhmes.
