Procesi i zgjerimit të BE-së rrezikon të thellojë një “ikje të trurit” në Ballkanin Perëndimor, pasi punëtorët e kualifikuar nga anëtarët e rinj mund të migrojnë në kërkim të mundësive. Ekspertët thonë se duhet të merren masa të synuara.
Anëtarësimi i vendeve të reja në Bashkimin Evropian rrezikon të përkeqësojë mungesën e punëtorëve kritikë në shtetet e reja anëtare, duke përkeqësuar ikjen e trurit.
Ndërkohë që integrimi në Bashkimin Evropian mund të krijojë mundësi biznesi dhe investimi, ai gjithashtu mund të nxisë një zhvendosje masive të punëtorëve që kërkojnë paga dhe vende pune më të mira në shtetet anëtare më të pasura, sapo të vendoset liria e lëvizjes. Si rezultat, zgjerimi mund të prodhojë efekte të pafavorshme të raundit të dytë në ekonomitë lokale.
Kroacia, e cila iu bashkua BE-së në vitin 2013, humbi gati 400,000 banorë gjatë dekadës së fundit, sipas Bankës Botërore, e cila e rendit vendin midis pesë vendeve të BE-së me rënien më të ndjeshme të popullsisë.
Në Rumani, e cila u bashkua në vitin 2007, eksodi ishte edhe më ekstrem. Një në katër rumunë jeton jashtë vendit, sipas Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.
Gjërat ndërlikohen edhe më shumë nga fakti se BE-ja përballet me një mungesë të madhe të fuqisë punëtore për shkak të popullsisë në plakje dhe normave të ulëta të fertilitetit. Blloku parashikohet të humbasë një milion punëtorë çdo vit deri në vitin 2050.
Në vitet e fundit, lëvizshmëria e punëtorëve midis 27 shteteve anëtare të bllokut ka lehtësuar disa nga këto mungesa, por jo gjithmonë në masë të barabartë, pasi vendet e Evropës Jugore dhe Lindore vuajnë nga një ikje e trurit të punëtorëve të kualifikuar në dëm të ekonomive të tyre krahasuar me ato më të zhvilluara.
“Ndërsa eksodi i migrantëve (të kualifikuar) nga Ballkani Perëndimor ka vazhduar për dekada të tëra, anëtarësimi në BE mund ta përkeqësojë këtë fenomen, siç e pamë në zgjerimin e mëparshëm”, tha për Euronews Lien Jansen, studiuese e doktoraturës në Universitetin KU Leuven.
Liberalizimi i vizave Shengen e ka bërë lëvizshmërinë më të lehtë dhe e ka përshpejtuar këtë trend afatgjatë, me shumë punëtorë që shfrytëzojnë mundësinë për të udhëtuar në BE për punë sezonale, tha Jansen. “Anëtarësimi në BE tenton ta intensifikojë më tej këtë proces duke hequr barrierat e mbetura të tregut të punës”, shtoi ajo.
Megjithatë, disa ekspertë besojnë se ndikimi i anëtarësimit në BE mund të mos jetë aq drastik në zgjerimin pasues, pasi disa vende kandidate kanë ngecur në proces për dekada dhe kanë përjetuar tashmë një valë emigrimi drejt shteteve anëtare më të pasura.
Mali i Zi dhe Shqipëria aplikuan për anëtarësim në BE përkatësisht në vitet 2008 dhe 2009. Maqedonia e Veriut e bëri këtë 22 vjet më parë. Emigrimi ka vazhduar që atëherë.
Rajoni më i gjerë i Ballkanit ka parë një ndryshim të vazhdueshëm në demografi, pasi popullsia e saj në moshë pune ka rënë dhe parashikohet të tkurret me rreth 20% deri në vitin 2050.
Deri në fund të dekadës, Banka Botërore parashikon një mungesë prej më shumë se 190,000 punëtorësh nëse dinamika aktuale e punës vazhdon në rajonin e Ballkanit.
