Studiuesit në Institutin Karolinska në Suedi kanë zhvilluar nanorobotët që mund të vrasin në mënyrë specifike qelizat e kancerit. Ata po ofrojë kështu një armë të re që pritet të luftojë sëmundjen vdekjeprurëse. Botuar në revistën Nature Nanotechnology, studimi thekson se si këta nanorobotë novatorë mund të jenë risia më e madhe në qasjen e trajtimit të kancerit. Kjo vlerësohet si alternativë më pak e dëmshme ndaj terapive tradicionale.
Nanorobotët janë projektuar duke përdorur teknikën ADN origami, një metodë e palosjes së molekulave të ADN-së në forma specifike në shkallë nano. Këta robotë të vegjël mbajnë një “armë”, një model gjashtëkëndor të peptideve, e fshehur me zgjuarsi brenda strukturës së nanorobotit. Arma shfaqet vetëm në kushte specifike, veçanërisht në mikromjedisin acid, që zakonisht gjendet rreth tumoreve të ngurta. Ky shënjestrim i saktë i lejon nanorobotët të vrasin qelizat e kancerit, duke minimizuar dëmet kolaterale.
“Ky nanomodel gjashtëkëndor i peptideve bëhet një armë vdekjeprurëse. Nëse do ta administronit si ilaç, do të fillonte pa dallim të vriste qelizat në trup, gjë që nuk do të ishte mirë. Për të kapërcyer këtë problem, ne e kemi fshehur armën brenda një nanostrukture të ndërtuar nga ADN-ja”, shpjegon profesori Björn Högberg në Departamentin e Biokimisë Mjekësore dhe Biofizikës, Instituti Karolinska, i cili drejtoi studimin.
Çelësi i suksesit të nanorobotëve qëndron në aftësinë e tyre për të njohur ndryshimin e pH midis indeve të shëndetshme dhe atyre kanceroze. Në një mjedis normal me një pH prej 7.4, peptidet vdekjeprurëse mbeten të fshehura brenda nanostrukturës. Megjithatë, kur pH bie në 6.5, një gjendje që zakonisht gjendet në afërsi të qelizave të kancerit, arma e nanorobotit aktivizohet, duke çuar në shkatërrimin e qelizave tumorale.
Në provat paraklinike, nanorobotët u injektuan te minjtë me tumore të kancerit të gjirit. Rezultatet ishin të jashtëzakonshme: minjtë e trajtuar shfaqën një reduktim prej 70% të tumorit, në krahasim me ata që iu dha një version joaktiv i nanorobotit. Këto rezultate premtuese kanë hapur rrugë për studime të mëtejshme për të përcaktuar efikasitetin e tyre në modelet më të avancuara të kancerit dhe për të vlerësuar efektet e mundshme anësore.
“Tani duhet të hetojmë nëse kjo funksionon në modelet më të avancuara të kancerit që ngjajnë më shumë me sëmundjen e vërtetë njerëzore. Ne gjithashtu duhet të zbuloj se çfarë efektesh anësore ka kjo metodë përpara se të testohet te njerëzit”, thotë autori i parë i studimit Yang Wang, një studiues në Departamentin e Biokimisë Mjekësore dhe Biofizikës, nga Instituti Karolinska.
Ndërsa ende në fazat e hershme të zhvillimit, kjo teknologji përfaqëson një hap të rëndësishëm përpara në trajtimin e personalizuar të kancerit. Studiuesit janë optimistë për të ardhmen, me plane për të rritur aftësitë e synimit të nanorobotëve duke bashkuar proteina, ose peptide, që mund të lidhen në mënyrë specifike me lloje të caktuara të qelizave të kancerit, duke rritur kështu saktësinë e tyre edhe më tej.