Modelet e votimit dhe të dhënat e sondazheve nga viti i kaluar sugjerojnë se BE-ja po shkon drejt një kuptimi më etnik, më mendje të mbyllur dhe ksenofobik të “evropianitetit” që mund të sfidojë përfundimisht projektin evropian, sipas një raporti madhor.
Raporti, nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë (ECFR) dhe Fondacioni Evropian Kulturor (ECF), identifikon tre “pika të verbëra” kyçe në të gjithë BE-në dhe argumenton se kryqëzimi i tyre rrezikon të gërryejë ose të ndryshojë rrënjësisht ndjenjën e BE-së.
Raporti, argumenton se “transparensa” e dukshme e politikës së BE-së, angazhimi i ulët nga të rinjtë dhe pro-evropianizmi i kufizuar në Evropën Qendrore dhe Lindore mund të formojnë një ndjenjë evropiane në kundërshtim me vlerat thelbësore origjinale të BE-së.
” Mario Draghi ka dominuar bisedën në Bruksel duke i fokusuar mendjet në nevojën për të ringjallur ekonominë e vendeve që janë në BE, e cila po humbet avantazhin e saj konkurrues,” tha Pawel Zerka, autori i raportit dhe një bashkëpunëtor i lartë i politikave të ECFR.
“Por nëse ekonomia është motori i BE-së, atëherë ‘ndjenjat evropiane’ duhet parë si karburanti i saj. Dhe ajo që po ndodh aktualisht me ndjenjën evropiane kërkon vëmendje urgjente, përndryshe rrezikojmë të mbesim pa karburant ose të punojmë me karburant të ndotur.”
Zerka e përkufizon “ndjenjën evropiane” si ndjenjën e përkatësisë në një hapësirë të përbashkët, ndarjen e një të ardhmeje të përbashkët dhe pajtimin me vlerat e përbashkëta të cilat ai i identifikon si universalizëm, barazi dhe sekularizëm dhe argumenton se këto po sfidohen gjithnjë e më shumë.
Pavarësisht një viti luftërash dhe zgjedhjesh, raporti i bazuar në analizën e të dhënave dhe kërkimet nga shkencëtarët socialë dhe politikë në mbarë Evropën, dhe i treti i këtij lloji, tha se sondazhet vazhdimisht treguan se një numër i madh qytetarësh në pothuajse çdo shtet anëtar të BE-së vazhdojnë t’i besojnë BE-së, ata janë optimistë për të ardhmen e tij dhe ndihen të lidhur me të.
Zerka shtoi se se ndjenja e fortë evropiane u dëshmua gjithashtu nga një pjesëmarrje relativisht e lartë prej 51% në zgjedhjet e Parlamentit Evropian të këtij viti dhe fakti që një shumicë dërrmuese e 27 qeverive kombëtare mbeten pro-evropiane në pikëpamje dhe politikë.
Megjithatë, ai tha se një numër në rritje ndihen “të përjashtuar”, “të zhgënjyer” ose “të painteresuar” në BE, veçanërisht njerëzit me ngjyrë dhe muslimanët, dhe njerëzit në Evropën Qendrore dhe Lindore, dhe votuesit e rinj që ndjejnë se është “shumë i bardhë”, ” shumë perëndimore” ose “shumë bumer”.
Evropianët me ngjyrë janë ekspozuar ndaj një rritjeje të madhe të narrativave ksenofobike që nga sulmi i Hamasit në Izrael më 7 tetor, thuhet në raport, me myslimanët që shpesh ndihen ‘të huaj’ nga mbështetja e shumë qeverive për Izraelin.
Zgjedhja e partive të ekstremit të djathtë në vendin e parë në zgjedhjet evropiane në Francë, Itali, Belgjikë, Austri dhe Hungari, dhe shfaqjet e forta në Holandë dhe Gjermani, kishin nxitur gjithashtu një rritje të mprehtë të diskursit kundër imigracionit.
Raporti citon debatin në Gjermani rreth një plani të ekstremit të djathtë për të dëbuar azilkërkuesit dhe shtetasit gjermanë me origjinë të huaj, përdorimin e tropeve anti-myslimane nga AfD dhe Lega e Italisë, dhe integrimin gradual të një “botëkuptimi ksenofobik”.
Ai gjithashtu vuri në dukje “diversitetin e kufizuar brenda institucioneve evropiane”, duke vënë në dukje se mezi 3% e deputetëve janë nga pakicat racore dhe etnike, kundrejt 10% të popullsisë së BE-së dhe se shumë vende nuk arritën të paraqisnin asnjë kandidat që nuk ishte i bardhë.
“Bardhësia” e parlamentit evropian bie në sy kundër … kampionateve evropiane të futbollit, Olimpiadës verore ose konkursit të këngës në Eurovizion” – pavarësisht reagimit të së djathtës ekstreme kundër, për shembull, këngëtares Aya Nakamura , shkroi Zerka.
Pro-evropianizmi i vakët në Evropën Qendrore dhe Lindore ishte gjithashtu një shqetësim në rritje, thuhet në raport, me pjesëmarrjen e votuesve në zgjedhjet evropiane nën 40% në shtatë nga 11 vendet në rajon që reflekton një entuziazëm të ftohur.
Të dhënat sugjerojnë se disa evropianë qendrorë dhe lindorë janë të zhgënjyer me përfitimet aktuale të anëtarësimit në BE, ndërsa rezultatet e zgjedhjeve në vende të tilla si Sllovakia, Republika Çeke dhe Kroacia treguan një normalizim në rritje të euroskepticizmit.
