Viti i kaluar ishte më i nxehti i regjistruar, oqeanet avulluan, akullnajat u shkrinë me ritme alarmante dhe kjo i bëri shkencëtarët të përpiqeshin të kuptonin saktësisht pse.
Ata e dinë se nxehtësia e jashtëzakonshme u nxit nga një sërë faktorësh, kryesisht ndotja nga djegia e karburanteve fosile dhe modeli natyror i klimës El Niño. Por, ata nuk e shpjeguan rritjen jashtëzakonisht të shpejtë të temperaturës.
Tani një studim i ri i botuar në revistën Science thotë se ka identifikuar pjesën e munguar të enigmës: retë.
Për të qenë më specifik, rritja e shpejtë e ngrohjes u nxit nga mungesa e reve të ulëta mbi oqeane, sipas hulumtimit – gjetje që mund të kenë implikime alarmante për ngrohjen e ardhshme.
Me fjalë të thjeshta, më pak re të ndritshme dhe të ulëta do të thotë se planeti “është errësuar”, duke e lejuar atë të thithë më shumë rrezet e diellit, tha Helge Goessling, një autor i raportit.
Ky fenomen quhet “albedo” dhe i referohet aftësisë së sipërfaqeve për të reflektuar energjinë e diellit përsëri në hapësirë. Sipas raportit, albedo e Tokës ka rënë që nga vitet 1970, pjesërisht për shkak të shkrirjes së borës me ngjyrë të hapur dhe akullit të detit, duke ekspozuar tokën dhe ujin më të errët që thithin më shumë energjinë e diellit, duke ngrohur planetin.
Retë e ulëta gjithashtu ushqehen me këtë efekt, pasi ato reflektojnë larg dritën e diellit. Shkencëtarët kërkuan të dhënat satelitore të NASA-s, të dhënat e motit, modelet klimatike dhe zbuluan se rënia e reve të ulëta uli albedon e planetit në nivele rekord vitin e kaluar. Zonat që përfshijnë pjesë të Oqeanit Atlantik të Veriut pësuan një rënie veçanërisht të rëndësishme, zbuloi studimi. Viti i kaluar përshtatet me një rënie prej një dekade të mbulimit të ulët të reve, tha Goessling.
Ajo që studimi nuk mund të shpjegojë ende me siguri është arsyeja pse po ndodh kjo. Ai beson se ka të ngjarë të jetë rezultat i një kombinimi faktorësh. E para është reduktimi i ndotjes së anijeve për shkak të rregulloreve që synojnë reduktimin e emetimeve të dëmshme të squfurit në industri. Ndërsa kjo ka qenë një fitore për shëndetin e njeriut, kjo lloj ndotje po ndihmonte gjithashtu në ftohjen e planetit duke ndriçuar retë.
Ndryshimet natyrore të klimës, duke përfshirë ndryshimin e modeleve të oqeanit, mund të kenë kontribuar gjithashtu. Por, Goessling tregon për një faktor të tretë, më alarmues: vetë ngrohjen globale.
Retë e nivelit të ulët priren të lulëzojnë në një atmosferë të ulët të ftohtë dhe të lagësht. Ndërsa sipërfaqja e planetit nxehet, kjo mund të bëjë që ato të hollohen, ose të shpërndahen plotësisht, duke krijuar një lak të ndërlikuar reagimi ku retë e ulëta po zhduken për shkak të ngrohjes globale dhe zhdukja e tyre më pas nxit ngrohjen e mëtejshme. Nëse kjo po ndodh, parashikimet e ardhshme të ngrohjes mund të nënvlerësohen dhe “ne duhet të presim ngrohje mjaft intensive në të ardhmen,” tha Goessling.
Mark Zalinka, një shkencëtar atmosferik, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, tha se “fakti që retë luajnë një rol kyç në histori ka kuptim, pasi ato në thelb veprojnë si shtresë mbrojtëse e Tokës”.
Ndryshimet e vogla në mbulimin e reve mund të “ndryshojnë në mënyrë drastike albedon e Tokës”, tha ai.
Tapio Schneider, një shkencëtar klimatik në Institutin e Teknologjisë në Kaliforni, tha se implikimi shqetësues i hulumtimit është nëse ngrohja globale është përgjegjëse për një sasi të konsiderueshme të ndryshimit të mbulesës së reve, “ne mund të shohim ngrohje globale më të fortë se sa ishte parashikuar më parë”.
Retë, megjithëse duken të thjeshta, fshehin një kompleksitet të jashtëzakonshëm dhe shkencëtarët janë ende larg nga të kuptuarit e plotë të sjelljes së tyre. Sipas Goessling, ato përfaqësojnë “një nga sfidat më të mëdha” në shkencën e klimës.
Por, të zbulosh se si retë do t’i përgjigjen ngrohjes globale është thelbësore, tha Zalkina. “Kjo fjalë për fjalë përcakton se sa pritet të avancojë ngrohja globale në të ardhmen.”
