Pas një sërë vonesash dhe pengesash, sistemi i shumëpritur i hyrje-daljeve të BE-së (EES) pritet të bëhet funksional së shpejti në një nga kufijtë pranë jush.
Më 4 dhjetor, Komisioni Evropian (KE) propozoi një fillim progresiv të operacioneve për EES, sistemi i ri dixhital i kufijve të Evropës për shtetasit jo-BE. Pasi propozimi të jetë miratuar dhe KE të ketë caktuar një datë fillimi, vendet anëtare do të kenë 6 muaj kohë për ta vendosur atë. Dje, web-faqja zyrtare e BE-së EES konfirmoi se sistemi do të fillojë në vitin 2025, megjithëse nuk u dha një datë e saktë. Do të thotë se gati 9 vjet pasi u propozua EES, më në fund mund të ndodhë.
Ja çfarë duhet të dini se si amerikanët, britanikët dhe vende të tjera joanëtare të BE-së do të kalojnë kufijtë në bllok
Çfarë është EES?
Sistemi i hyrjes/daljes do të jetë një sistem i automatizuar regjistrimi për udhëtarët e Mbretërisë së Bashkuar dhe udhëtarëve të tjerë jashtë BE-së, të cilët nuk kërkojnë vizë për të hyrë në BE.
Udhëtarët do të duhet të skanojnë pasaportat e tyre, ose dokumente të tjera udhëtimi në një kioskë vetë-shërbimi sa herë që kalojnë një kufi të jashtëm të BE-së. Ai nuk do të zbatohet për qytetarët, ose banorët e ligjshëm të BE-së, ose ata me viza për qëndrim afatgjatë.
Sistemi do të regjistrojë emrin e udhëtarit, të dhënat biometrike, datën dhe vendin e hyrjes dhe daljes. Skanimet e fytyrës dhe të dhënat e gjurmëve të gishtave do të merren çdo tre vjet dhe janë të vlefshme për udhëtime të shumta brenda asaj periudhe.
Pse po zbatohet EES dhe në cilat vende?
EES do të zbatohet për qytetarët jashtë BE-së, përfshirë shtetasit e Mbretërisë së Bashkuar, të cilët vijnë në bllok për vizita, pushime ose biznes dhe qëndrojnë deri në 90 ditë brenda një periudhe 180-ditore.
Zyrtarët e BE-së thonë se sistemi po futet për të forcuar sigurinë kufitare dhe për të identifikuar udhëtarët që kalojnë kohën e tyre të lejuar në Zonën Shengen (90 ditë brenda një periudhe 180 ditore).
“Me EES, ne do të dimë saktësisht se kush hyn në Zonën Shengen me një pasaportë të huaj,” tha Ylva Johannson, ish-komisionerja e çështjeve të brendshme të BE-së, në një fjalim.
Ai do të zbatohet kur hyni në të gjitha shtetet anëtare të BE-së, përveç Qipros dhe Irlandës, si dhe katër vendeve jo anëtare të BE-së në Zonën Shengen: Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.
EES është përballur me vonesë pas vonese
Në eu-LISA në gusht, Johansson deklaroi se EES do të ishte gati të niste përpara se mandati i saj 5 të përfundonte në nëntor.
“Momenti më në fund është këtu,” tha ajo. “Mund të ketë pasur raste që keni besuar se nuk do të ndodhte kurrë. Por, do të ndodhë. Gjithçka po bashkohet.”
Por dy muaj më vonë, Johansson njoftoi se data e lëshimit të sistemit më 10 nëntor do të shtyhej përsëri. Kjo shënoi herën e katërt që shpërndarja ishte shtyrë prapa.
Johansson vuri në dukje se Franca, Gjermania dhe Holanda, vende që marrin kolektivisht më shumë se 100 milionë turistë në vit, i thanë KE-së se nuk ishin gati të zbatonin sistemin, duke shprehur shqetësime për mungesën e testimit praktik.
Vonesat e mëparshme janë fajësuar për çështjet e IT-së dhe instalimin e barrierave të reja të automatizuara të kërkuara në të gjithë kufijtë ndërkombëtarë tokësorë, detarë dhe ajrorë në zonën Shengen. Disa aeroporte raportuan se duhej të përforconin dyshemetë e tyre për të akomoduar skanerët e rinj të rëndë.
Si do të duket hyrja në zonën Shengen në vitet në vijim
Ndërsa një datë zyrtare e nisjes ende nuk është shpallur, nuk ka pasur kurrë asnjë pyetje nëse EES do të ndodhte përfundimisht. Qasja graduale duket se u jep kombeve pjesëmarrëse më shumë fleksibilitet për të rregulluar teknologjinë e tyre dhe për të lundruar në çështje të papritura. Synimi, sipas KE, është që sistemi i ri të funksionojë në 10% të kalimeve kufitare në çdo vend anëtar në ditën e parë. Gjatë kësaj periudhe të butë nisjeje, pasaportat e udhëtarëve do të vazhdojnë të vulosen, si dhe të regjistrohen në mënyrë elektronike.
Pas gjashtë muajsh, KE pret që EES të jetë plotësisht funksionale. Gjashtë muaj të tjerë pasi EES të jetë vënë në funksion, udhëtarët do të duhet gjithashtu të aplikojnë për Sistemin Evropian të Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit (ETIAS), një program për heqjen e vizave për udhëtarët nga mosha 16 deri në 70 vjeç.
ETIAS do të kushtojë 7 € dhe do të jetë e vlefshme për tre vjet.
Ndërsa një aplikacion i krijuar për të thjeshtuar hyrjen dhe daljen nga Evropa është gjithashtu në zhvillim, aftësia e tij për të kapur të dhënat e kërkuara biometrike si shenjat e gishtërinjve mbetet e paqartë.
