Shkruar nga Eduart Gjokutaj
Nëse sot ecën në rrugët e Tiranës, Durrësit apo Vlorës, sheh kulla që ngrihen çdo muaj si simbole suksesi, por ndien një paradoks në ajër: shqiptarët ankohen se nuk kanë mundësi të blejnë një apartament për të jetuar.
Ky kontrast nuk është perceptim, por sinjal i një flluske ndërtimi që po fryhet çdo ditë.
Në vend që të ndërtojmë për nevojat reale të qytetarëve, po ndërtojmë për spekulim, ruajtje vlere apo më keq – për pastrim parash.
Pagat mbeten në vend, por çmimet e apartamenteve fluturojnë. Në një treg ku ndërtohet si në metropole botërore, shqiptarët jetojnë me rroga periferike.
Kemi një sektor ndërtimi që nuk ndërton më mirëqenie – ndërton për një elitë, jo për popullin.
Apartamente bosh që blihen, shiten, ri-shiten – pa u banuar. Investime me “kthim të garantuar” i zëvendësojnë shtëpitë për jetesë. Ndërkohë, mijëra familje shqiptare shohin ëndrrën e një banese gjithnjë e më larg.
Shenjat janë këtu:
Rritje e pashpjegueshme çmimesh;
Projekte luksoze pa infrastrukturë sociale;
Para jashtë sistemit bankar;
Mungesë transparence për stokun real të banesave;
Nëse prurjet nga diaspora bien ose ndonjë krizë prek kapitalin e jashtëm, ndërtimi mund të kthehet nga motor zhvillimi në burim krize.
Çfarë duhet bërë?
Taksa për pasuritë e pashfrytëzuara
Ndërtim social me çmime të përballueshme
Transparencë në çmime dhe transaksione
Planifikim urban, jo ndërtime spontane
A po ndërtojmë qytete, apo po fryjmë flluska?
Zhvillimi pa barazi është shkatërrim i maskuar si sukses. Koha për veprim është tani, përpara se tullumbacja të shpërthejë me zhurmë të madhe.
