Google ka zbuluar një çip të ri që thotë se shënon një përparim të madh në fushën e informatikës kuantike, një zonë që shihet si kufiri i ardhshëm për shumë kompani të teknologjisë. Megjithatë, ndërsa arritjet e Google janë shënuar për avancimin e fushës, ekspertët thonë se llogaritja kuantike ende nuk ka përdorime në botën reale.
“Na duhet një moment si ai i ChatGPT për teknologjinë kuantike”, tha Francesco Ricciuti, bashkëpunëtor në firmën e kapitalit sipërmarrës Runa Capital, duke iu referuar suksesit të chatbot-it të OpenAI që solli risi në fushën e inteligjencës artificiale.
Çfarë ka pretenduar Google?
Përkrahësit e llogaritjes kuantike pretendojnë se do të jetë në gjendje të zgjidhë probleme që kompjuterët aktualë nuk mund t’i zgjidhin. Në llogaritjen klasike, informacioni ruhet në bit. Çdo bit është, ose një, ose zero. Llogaritja kuantike përdor bit, ose kubit kuantikë të cilët mund të jenë zero, një, ose diçka në mes.
Teoria është se kompjuterët kuantikë do të jenë në gjendje të përpunojnë vëllime shumë më të mëdha të dhënash, duke çuar në përparime të mundshme në fusha si mjekësia, shkenca dhe financat.
Google njoftoi të hënën Willow, çipin e tij më të fundit kuantik.
“Zakonisht, sa më shumë kubit të përdorni, aq më shumë gabime do të ndodhin dhe sistemi bëhet klasik”, shkroi Hartmut Neven, themeluesi i Google Quantum AI, në një postim në blog.
Willow mund t’i zvogëlojë gabimet “në mënyrë eksponenciale” ndërsa numri i kubit është rritur, tha gjigandi i teknologjisë amerikane, i cili “plas një sfidë kyçe në korrigjimin e gabimeve kuantike që fusha ka ndjekur për gati 30 vjet”.
Google mati performancën e Willow duke përdorur të ashtuquajturin standard të kampionimit të qarkut të rastësishëm (RCS), i cili paraqet një detyrë llogaritëse që është e vështirë për t’u zgjidhur nga kompjuterët klasikë. Willow kreu një llogaritje në më pak se pesë minuta që do t’i merrte një prej superkompjuterëve më të shpejtë të sotëm 10 septiliona vjet – ose 10,000,000,000,000,000,000,000,000 vjet..
“Ky numër befasues tejkalon shkallët kohore të njohura në fizikë dhe tejkalon shumë moshën e universit,” tha Neven.
A ka bërë vërtet Google një përparim kuantik?
Çipi Willow i Google ka demonstruar “një moment historik të ri në mënyrën se si kompjuterët kuantikë mund të merren me gabimet që ndodhin gjatë funksionimit të tyre”, sipas Winfried Hensinger, profesor i teknologjive kuantike në Universitetin e Sussex.
“Teknika e tyre bëhet më efektive në reduktimin e gabimeve sa më shumë kubit shtesë përdoren për të korrigjuar këto gabime. Ky është një moment historik shumë i rëndësishëm për kompjuterët kuantikë.”
Por, pavarësisht optimizmit se kompjuteri kuantik një ditë mund të ndryshojë botën, ose të paktën rolin e kompjuterëve në të, ekspertët në këtë fushë kanë sugjeruar se zbulimi i kompjuterave kuantike i Google ende mungon në përdorimet e botës reale. Ricciuti i Runa Capital tha se pretendimet e Google për sukses bazohen në detyra dhe standarde që nuk janë vërtet të dobishme për raste praktike.
“Ata po përpiqen të përcaktojnë një problem vërtet të lartë për kompjuterët normalë që mund ta zgjidhin me kompjuterë kuantikë. Është e mahnitshme që ata mund ta bëjnë këtë, por në të vërtetë nuk do të thotë se është e dobishme”, shtoi Ricciuti.
Hensinger tha se Willow ”është ende shumë i vogël për të bërë llogaritje të dobishme” dhe se kompjuterët kuantikë do të kërkojnë “miliona kubit” për të zgjidhur probleme vërtet të rëndësishme të industrisë. Willow ka 105 kubit. Ndërkohë, çipi i Google bazohet në kubit superpërçues, një teknologji që kërkon ftohje intensive, e cila mund të jetë një faktor kufizues në shkallëzimin.
“Mund të jetë thelbësisht e vështirë të ndërtosh kompjuterë kuantikë me një numër kaq të madh kubitësh duke përdorur kubit superpërçues, pasi ftohja e kaq shumë kubitëve në temperaturën e kërkuar, afër zeros absolute, do të ishte e vështirë ose e pamundur”, tha Hensinger.
Shtytja e Google drejt përdorimit të botës reale
Nga ana e tij, Google thotë se standardi RCS “nuk ka aplikacione të njohura në botën reale”. Ndërkohë, kompania ka bërë “simulime shkencore interesante të sistemeve kuantike, të cilat kanë çuar në zbulime të reja shkencore, por janë ende brenda mundësive të kompjuterëve klasikë”.
Google tani synon t’i bëjë të dyja njëkohësisht.
“Qëllimi ynë është t’i bëjmë të dyja në të njëjtën kohë, të hyjmë në fushën e algoritmeve që janë përtej mundësive të kompjuterëve klasikë dhe që janë të dobishëm për problemet e botës reale, të rëndësishme komerciale”, tha Neven i Google.
Megjithatë, të dy Hensinger dhe Ricciuti pajtohen se zhvillimet nga Google shtojnë entuziasmin rreth informatikës kuantike dhe zhvillimit të vazhdueshëm në hapësirë.
“Ky rezultat rrit më tej besimin se njerëzimi do të jetë në gjendje të ndërtojë kompjuterë praktikë kuantikë që mundësojnë disa nga aplikacionet me ndikim të lartë për të cilët njihen kompjuterët kuantikë”, tha Hensinger.
