Si ndikon përvoja e abuzimit seksual në fëmijëri tek prindërimi? A mund të ndikojë kjo traumë e kaluar në mënyrën se si të mbijetuarit rrisin fëmijët e tyre? Një studim i fundit, i realizuar nga Independent Inquiry on Child Sexual Abuse në Gjermani, shqyrton se si abuzimi i përjetuar në fëmijëri formëson jetën e të mbijetuarve kur ata bëhen prindër.
Ava Anna Johannson, një nga të mbijetuarat e përfshira në studim, ndan përvojën e saj. “Shumë të mbijetuar kanë frikë të kenë fëmijë, sepse pyesin veten: ‘Po sikur të ndodhë edhe me fëmijët e mi? Po sikur të mos mund t’i mbroj?’”, shprehet ajo.
Johannson u rrit në Bremen të Gjermanisë dhe përjetoi abuzim seksual nga gjyshi dhe anëtarë të tjerë të familjes që kur ishte vetëm tre vjeçe. Pas një rinie të vështirë dhe trajtimeve në klinika psikiatrike, ajo arriti të krijojë një jetë të qëndrueshme: përfundoi studimet, u martua dhe u bë nënë. Megjithatë, përvoja e lindjes së fëmijës së saj të parë riktheu traumat e saj të së kaluarës.
“Më tronditi plotësisht,” tregon ajo. “Ndihesha sikur isha thjesht një objekt, si dikur kur përjetoja abuzimin. Askush nuk e merrte në konsideratë se çfarë ndjeja apo kisha nevojë në atë moment.”
Një nga problemet kryesore të ngritura në studim është mungesa e ndërgjegjësimit mbi traumat e kaluara tek personeli mjekësor gjatë procesit të lindjes. Johannson e lidh përvojën e saj gjatë lindjes me ndjenjën e pafuqisë që kishte përjetuar gjatë abuzimit.
Një procedurë mjekësore e quajtur epiziotomi – një prerje kirurgjikale për të lehtësuar lindjen – ishte veçanërisht traumatike për të. “Më bënë këtë procedurë pa asnjë paralajmërim,” shpjegon ajo. “Ishte një ndjesi e ngjashme me abuzimin – nuk kisha kontroll mbi trupin tim.”
Sociologia Barbara Kavemann, një nga autoret e studimit, thekson se dhuna dhe mungesa e respektit ndaj grave gjatë lindjes është një çështje e madhe sociale dhe shëndetësore. Ajo nënvizon se trajnimi i profesionistëve të shëndetësisë për të qenë më të ndjeshëm ndaj traumës është i domosdoshëm.
Studimi thekson se përvojat traumatike mund të kalohen nga një brez tek tjetri, por kjo nuk është e pashmangshme. “Rreziku nuk është se këta prindër kanë përjetuar dhunë, por se ata nuk marrin mbështetje të mjaftueshme,” thotë Kavemann.
Një shqetësim tjetër i ngritur në studim, veçanërisht nga burrat e anketuar, është frika se ata vetë mund të bëhen abuzues, gjë që i pengon të kenë fëmijë apo të kërkojnë ndihmë profesionale. “Shumë burra kanë frikë të kërkojnë këshillim, sepse druhen se do të stigmatizohen dhe do të konsiderohen të papërshtatshëm për të rritur fëmijët e tyre,” shton Kavemann.
Një nga sfidat më të mëdha për të mbijetuarit është fakti se shumica e abuzimeve ndodhin brenda familjes. Një e katërta e prindërve të anketuar raportuan se kishin vështirësi të shmangnin kontaktin mes fëmijëve të tyre dhe abuzuesve të dikurshëm.
Studimi propozon disa hapa për të ndihmuar të mbijetuarit e abuzimit seksual:
- Krijimi i rrjeteve mbështetëse për ata që janë shkëputur nga familjet e tyre për shkak të abuzimit.
- Trajnimi i personelit mjekësor për të qenë më të ndjeshëm ndaj traumave të pacientëve.
- Mbështetje për prindërit që kanë përjetuar abuzim seksual, duke përfshirë këshillim dhe ndihmë psikosociale.
- Edukimi i fëmijëve për të kuptuar çështjet e abuzimit dhe për të krijuar një mjedis të sigurt në familje.
Johannson e përmbyll rrëfimin e saj duke thënë se më e rëndësishmja për të ishte të fliste hapur me fëmijët e saj për të kaluarën. “Kur fëmijët e mi mësuan të vërtetën, ata e panë që nuk ishte faji im dhe kuptuan se unë po merrja ndihmë. Kjo i ndihmoi të mos ndiheshin fajtorë apo të shqetësuar për mua.”
Studimi ngre edhe idenë e krijimit të një memoriali për të mbijetuarit e abuzimit seksual të fëmijëve. Ky vend do të shërbente si një formë njohjeje për ata që nuk mundën të krijojnë familje për shkak të pasojave të abuzimit.
“Nuk ka asnjë vend ku mund të marrësh një njohje zyrtare për atë që të ka ndodhur ose për të marrë ndonjë formë kompensimi,” shprehet Johannson. “Kjo është një pilulë e hidhur për t’u gëlltitur.”
Në një kohë kur abuzimi seksual i fëmijëve mbetet një problem i madh në shumë vende, përfshirë edhe Shqipërinë, ky studim është një thirrje për veprim nga institucionet dhe shoqëria për të mbështetur më mirë të mbijetuarit dhe për të parandaluar rastet e reja të dhunës.
