‘Edukueshmëria’ është më e rëndësishme, argumenton Profesori i Shkencave Kompjuterike Leslie Valiant.
Nocione si zgjuarsia dhe inteligjenca janë pothuajse të pa qarta. Ne mendojmë se e dimë se çfarë kuptimi kanë, por nuk mund t’i përcaktojmë me saktësi. Edhe psikologët nuk mund të bien dakord për një përkufizim. Dhe testet e inteligjencës nuk tregojnë shumë – ato zakonisht justifikohen për sa i përket përshtatjeve me gjëra të tjera.
Si të dalloni nëse dikush është inteligjent? Nuk ka një përgjigje të vetme, ka shumë dhe ato mund të jenë të paqëndrueshme. Disa studiues kanë theksuar se ka shumë lloje inteligjence. Kemi arritur datën e skadencës për dobinë e termit “inteligjencë” si për njerëzit ashtu edhe për makineritë. Duhet të jemi në gjendje të bëjmë më mirë.
Leslie Valiant tregon se është shkencëtar kompjuteri dhe ka një qasje llogaritëse për të kuptuar se çfarë bën mendja. Në shkencat kompjuterike, pyetjet kryesore teorikisht kanë qenë: Çfarë është e lehtë për t’u llogaritur? Çfarë është e vështirë të llogaritet? Avantazhi kryesor që ofron shkenca kompjuterike është se njeriu mund të shprehë aftësi që janë më të ndërlikuara se ato që nënkuptohen në mënyrë të arsyeshme nga frazat konvencionale dhe në të njëjtën kohë, të vlerësohet mundësia e tyre për trurin.
Në “Rëndësia e Të Qenit Edukues,” argumentoj se edukueshmëria, jo inteligjenca, ishte çelësi për krijimin e qytetërimeve, dhe përfshin tri aspekte. Kjo ka filluar 40vjet më parë kur unë vendosa të studioja mbi pikpamjet kompjuterike.
E para është të mësosh nga përvoja. E dyta është të jesh në gjendje të lidhësh së bashku gjërat që ke mësuar; është një lloj aftësie arsyetimi të nivelit të ulët që kanë edhe kafshët më të thjeshta sepse është kaq thelbësore për jetën. E treta është aftësia për të inkorporuar njohuritë e marra nga mësimi. Kjo e fundit është shumë e rëndësishme për njerëzit, sepse kështu përhapet kultura dhe shkenca përparon.
A e keni lexuar 3 hapa për të kultivuar mendësinë e një novatori!
“Kompjuterët nuk do të pushtojnë botën vetëm sepse duan. Kjo do të ndodhë vetëm nëse e lejojmë të ndodhë.”
Edukueshmëria përfshin aftësinë për të gjeneruar njohuri të reja duke mësuar nga përvoja dhe gjithashtu aftësinë për ta transferuar atë njohuri drejtpërdrejt tek të tjerët. Nuk ka kohë apo nevojë që të gjithë të fitojnë të njëjtat përvoja, si p.sh. përsëritja e eksperimenteve të vështira shkencore.
Unë do të thoja se makinerit mund të bëhen gjithashtu të arsimueshme, dhe në fund të fundit, ne nuk do të jemi në gjendje të pretendojmë se jemi thelbësisht të ndryshëm nga makinat. Sistemet aktuale të AI nuk janë të dizajnuara për të qenë të edukueshme në kuptimin që përcaktoj unë, por makineritë ka të ngjarë të bëhen gjithnjë e më të afta në atë drejtim. Unë nuk e shoh AI si një kërcënim ekzistencial; është thjesht një teknologji tjetër e fuqishme. Natyrisht, në duar të këqija, mund të keqpërdoret, ashtu si kimia apo fizika bërthamore. Kompjuterët nuk do të pushtojnë botën vetëm sepse duan. Kjo do të ndodhë vetëm nëse e lejojmë të ndodhë.
Ka një anë negative të të qenit i arsimueshëm. Edukueshmëria na jep mënyra shumë të fuqishme për të marrë informacion të ri – ne mund t’i thithim të gjitha. Por ne nuk kemi aftësi të krahasueshme për të kontrolluar nëse informacioni që marrim është i vërtetë apo jo. Ne nuk jemi të pajisur mirë për të vlerësuar njohuritë, teoritë ose faktet. Nëse dikush na thotë diçka, nëse ne e besojmë atë, ne do ta inkorporojmë atë në njohuritë tona. Kjo mund të jetë e rrezikshme. I vetmi kurë është edukimi i njerëzve për atë që propaganda ka bërë gjatë shekujve dhe ndërgjegjësimi i tyre për këtë dobësi njerëzore. Për të vaksinuar veten kundër dezinformimit, duhet të pranojmë dobësinë tonë themelore. Siç i tha Liz Mineo, Shkrimtare e Stafit të Harvardit.
