Asnjë teknologji e modifikimit të rrezatimit diellor (SRM) nuk është mjaft e pjekur për të lejuar vendosjen e tyre të sigurt, kanë paralajmëruar shkencëtarët, duke nxitur thirrjet që Komisioni Evropian të angazhohet për të ndjekur një marrëveshje globale të mospërdorimit.
“Shpërndarja e tyre mund të ketë efekte në klimën në pjesë të ndryshme të botës, të cilat do të ishin të vështira për t’u parashikuar dhe të vështira për t’u menaxhuar në praktikë”, tha Nebojsha Nakicenoviç, një anëtar i Grupit të Këshilltarëve Kryesor Shkencor të BE-së.
Benjamin Sovacool, bashkëkryetar i grupit të punës pas raporteve, ishte më specifik, duke paralajmëruar se ndërhyrje të tilla mund të kenë “ndikime negative në ekosisteme, të ndryshojnë modelet e reshjeve dhe të pengojnë prodhimin e ushqimit”.
“Për më tepër, ata nuk do të adresonin ndikimet e drejtpërdrejta të gazeve serrë, të tilla si acidifikimi i oqeanit ose ndryshimet në modelet e vegjetacionit,” shtoi Sovacool.
Kryetarja e Grupit Evropian për Etikën, Barbara Prainsack, vuri në dukje një rrezik të qenësishëm për t’u mbështetur në ato që janë në thelb rregullime teknologjike të patestuara për të ndryshuar ngrohjen globale në një moment të ardhshëm.
“Edhe nëse disa nga këto propozime mund të trajtojnë simptomat e ndryshimit klimatik, ato nuk adresojnë shkakun dhe prezantimi i tyre si zgjidhje mund të dëmtojë përpjekjet që tashmë janë duke u zhvilluar për të reduktuar emetimet e gazeve serrë dhe për t’iu përshtatur ndryshimeve klimatike,” tha Prainsack.
Bordi këshillimor paralajmëroi gjithashtu se aplikacionet SRM do të duhet të funksionojnë për breza dhe do të kenë ndikime në të gjithë planetin, kështu që do të kërkonte një kornizë të fuqishme qeverisjeje globale me seksione të përfaqësuara të popullsisë dhe mekanizma të vendosur për të kompensuar ata që preken negativisht.
“Nuk ekziston një kornizë e tillë dhe nuk është e qartë se si mund të krijohet”, ishte përfundimi i shkurtër.
Bordet e këshillimit shkencor dhe etik rekomanduan qartë që BE-ja duhet të përqendrohet në përpjekjet e vazhdueshme për reduktimin e gazit serrë dhe përshtatjen klimatike dhe të shpallë një moratorium mbarë Evropën mbi teknologjitë e modifikimit të rrezatimit diellor dhe në të njëjtën kohë të negociojë një sistem qeverisjeje globale për vendimet e ardhshme mbi përdorimin e teknikave të tilla. Ndërkohë, kërkimi në këtë fushë duhet të jetë “rigoroz, etik dhe i qartë për pasiguritë” dhe të marrë parasysh të gjitha efektet direkte dhe indirekte së bashku me çështjet e qeverisjes dhe drejtësisë, thanë ata në një deklaratë që shoqëronte raportet e tyre, duke kërkuar një rishikim të plotë çdo pesë deri në dhjetë vjet.
Qendra për Gjeneratat e Ardhshme mirëpriti thirrjen e shkencëtarëve për kërkime më të plota mbi efektet e gjeoinxhinierisë.
“Përmbytjet në Valencia dhe mungesa e progresit në Baku nënvizojnë rreziqet e mëdha me të cilat përballemi ndërsa klima po ndryshon”, tha Cynthia Scharf.
Përmbytjet vdekjeprurëse në Spanjë ndodhën pak para samitit të klimës në kryeqytetin e Azerbajxhanit muajin e kaluar. Samiti përfundoi me një marrëveshje për financimin e klimës, të cilën grupet e shoqërisë civile dhe vendet e jugut global e cilësuan si një përpjekje të vendeve të pasura për të shmangur përgjegjësinë historike për dëmet nga përdorimi shekullor i karburanteve fosile. Megjithatë, grupet e shoqërisë civile ishin të shqetësuara se këshilltarët e BE-së nuk shkuan aq larg sa të paralajmëronin për rreziqet e ndërhyrjes me klimën.
Mary Church, menaxhere e fushatës gjeoinxhinierike në Qendrën për të Drejtën Ndërkombëtare të Mjedisit, tha se thirrja për një rishikim çdo pesë vjet dërgoi “sinjale shumë të përziera” në lidhje me angazhimin e këshilltarëve për të parandaluar përdorimin e SRM.
“BE duhet të përjashtojë financimin e eksperimenteve në natyrë. Eksperimentet në natyrë në shkallë të vogël thjesht nuk mund të japin informacion kuptimplotë mbi ndikimin e synuar klimatik të gjeoinxhinierisë diellore, por ato i shërbejnë zhvillimit të teknologjisë dhe rrezikojnë normalizimin e këtyre teknologjive të rrezikshme”, tha Church.
