NATO tha se do të rrisë praninë e saj në Detin Baltik pas sabotimit të dyshuar këtë javë të një kablloje elektrike nënujore dhe katër linjave të internetit, ndërsa anëtari i aleancës Estonia nisi një operacion detar për të ruajtur një lidhje paralele të energjisë elektrike.
Finlanda kapi një anije që transportonte naftë ruse me dyshimin se anija kishte shkaktuar një ndërprerje të kabllos nënujore të energjisë Estlink 2 që e lidh atë me Estoninë dhe linjat e fibrave optike dhe tha se i kishte kërkuar NATO-s mbështetje.
Vendet e Detit Baltik janë në gatishmëri të lartë për akte sabotimi pas një sërë ndërprerjesh të kabllove të energjisë, lidhjeve të telekomit dhe tubacioneve të gazit që kur Rusia pushtoi Ukrainën në vitin 2022, megjithëse pajisjet nënujore janë gjithashtu subjekt i keqfunksionimit dhe aksidenteve.
“NATO do të rrisë praninë e saj ushtarake në Detin Baltik”, shkroi Rutte në platformën e mediave sociale X.
Roja bregdetare e Suedisë ka pohuar në një deklaratë se kishte rritur mbikëqyrjen e trafikut të anijeve për të mbrojtur instalimet kritike nënujore, duke vendosur avionë dhe anije ndërsa koordinohej me marinën suedeze dhe me kombet e tjera. Kremlini ndër të tjera është shprehur se konfiskimi nga Finlanda i anijes që transportonte naftë ruse ishte pak shqetësim për Moskën. Në të kaluarën, Rusia ka mohuar përfshirjen në ndonjë nga incidentet e infrastrukturës balltike.
Estonia tha se marina e saj ishte vendosur për të ruajtur kabllon nënujore Estlink 1 ende funksionale.
“Nëse ka një kërcënim për infrastrukturën kritike nënujore në rajonin tonë, do të ketë gjithashtu një përgjigje”, tha Ministri i Jashtëm estonez Margus Tsahkna në X.
Incidentet theksojnë nevojën për të përditësuar ligjin detar shekullor për të nxjerrë jashtë ligjit në mënyrë eksplicite dëmtimin e infrastrukturës nënujore, tha ministri i drejtësisë i Estonis.
Ndërprerja 658 megavat (MW) Estlink 2 filloi në mesditën me orën lokale të mërkurën, duke lënë vetëm 358 MW Estlink 1 që lidh Finlandën dhe Estoninë, thanë operatorët e rrjetit elektrik të vendeve.
Hetuesit finlandezë besojnë se anija e kapur, një anije e regjistruar në ishullin Kuk e quajtur Eagle S, mund të ketë shkaktuar dëmin duke tërhequr spirancën e saj përgjatë shtratit të detit, një nga disa incidente të tilla në vitet e fundit.
Presidenti finlandez tha se ishte e nevojshme të ndalohej Eagle S për të parandaluar shkatërrimin e mëtejshëm.
“Sikur të vazhdonte me spirancën në shtratin e detit, do të kishte ndodhur më shumë dëme,” tha Stubb.
Shërbimi doganor i Finlandës ka thënë se beson se anija është pjesë e të ashtuquajturës flotë hije të cisternave të vjetruara që synojnë të shmangin sanksionet për shitjen e naftës ruse.
Kryeministri finlandez Petteri Orpo pohon se është ishte shumë herët për të thënë nëse Rusia ka luajtur ndonjë rol në dëmtimin e kabllove. Operatorët e rrjetit Fingrid të Finlandës dhe Elering të Estonisë presin që riparimi i Estlink 2 të zgjasë muaj, me një kthim të parashikuar në shërbim më 1 gusht 2025. Ndërprerja mund të rrisë çmimet e energjisë elektrike gjatë muajve të dimrit, por nuk do të parandalojë një shkëputje të planifikuar në shkurt të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë nga rrjeti i përbashkët energjetik i epokës sovjetike me Rusinë dhe Bjellorusinë, ka thënë Elering.
Policia suedeze është ende duke kryer një hetim penal për shkeljen e muajit të kaluar të dy kabllove të telekomunikacionit të Detit Baltik dhe ka emëruar një anije kineze që udhëton nga Rusia si një fajtor të mundshëm.
Më vete, policia finlandeze dhe estoneze po vazhdojnë një hetim për dëmtimin e vitit të kaluar të tubacionit të gazit Balticconnector dhe disa kabllove të telekomit, në të cilat u emërua një anije tjetër kineze që mbërriti nga Rusia.
