Në një botë që po evoluon me shpejtësi, filantropia del si një fener shprese dhe ndryshimi. Në dekadën e fundit, “Partners Albania for Change and Development“ ka dëshmuar dhe përkrahur ndryshimet e zhvillimit në sektorin filantropik të Shqipërisë.
Juliana Hoxha, drejtoreshë e “Partners Albania for Change and Development” ka treguar për menaxhimin e përgjithshëm strategjik që ata ndjekin.
Kur filluam të punonim, “filantropia” në Shqipëri ishte e lidhur kryesisht me filantropët e mëdhenj të SHBA-së dhe jo me nismat lokale. Megjithatë hulumtimi paraprak zbuloi kontribute aktive të sektorit privat në mirëqenien publike. Studimi theksoi disa pengesa strukturore dhe jo strukturore ndaj veprimtarisë filantropike, të tilla si perceptimi i gabuar dhe frika e interpretimit të dhënies si evazion fiskal dhe mungesë besimi midis donatorëve dhe përfituesve. Një tjetër sfidë ishte mungesa e stimujve fiskalë për donacionet private dhe të korporatave.
Tabloja e sotme është krejt ndryshe, duke shënuar një përmirësim dhe zhvillim të madh në vetëm një dekadë. Edhe pse kuadri ligjor nuk tregon përparim të rëndësishëm, ndryshimet janë kryesisht të lidhura me një kulturë filantropie në zhvillim nga korporatat dhe qytetarët individualë në një mjedis të ri socio-ekonomik. Të gjitha këto zhvillime dhe analiza të rregullta sillen për publikun nëpërmjet Revistës sonë filantropike, e cila reflekton mbi zhvillimet lokale dhe ushqen debatin me trendet dhe praktikat globale.
Monitorimi ynë i rregullt i veprimtarisë filantropike, i vetmi i këtij lloji, jep njohuri të vlefshme mbi gjendjen e filantropisë në vend, e cila vazhdon të krijojë ndërgjegjësim dhe stimulim për veprimtarinë filantropike. Këto raporte, të lëshuara çdo muaj që nga viti 2015, bazuar në të dhënat dhe faktet e raportuara nga mediat, platformat e crowdfunding dhe faqet e internetit të agjencive qeveritare, janë burimet më të mira për të vlerësuar zhvillimin e aktivitetit filantropik. Megjithëse të dhënat mund të jenë më të sakta dhe vlera e dhënies në vend pritet të jetë më e lartë se ajo e raportuar nga mediat, ajo siguron një bazë të mirë për të gjykuar prirjet kryesore.
Duke analizuar pesë vitet e fundit (2019 – gjysma e parë e vitit 2023), shohim një rritje të vazhdueshme eksponenciale të dhënies, nga viti në vit. Në vitin 2019, Shqipëria u godit nga një nga tërmetet më të fuqishëm, me pasojë 51 jetë të humbura, 3 mijë të plagosur dhe dhjetëra mijëra qytetarë që mbetën të pastrehuar. Ky vit shënoi një rekord prej 12,5 milion EUR. Në vitin 2020, gjatë koronavirusit, pati një tkurrje të përkohshme në dhënien, e cila mund t’i atribuohet pjesërisht raportimit të reduktuar të medias dhe performancës së dobët ekonomike të sektorit privat dhe ekonomisë familjare.
Aktiviteti filantropik u rrit përsëri në vitin 2021 me 2,5 milionë EUR donacione që pothuajse u dyfishuan në vitin 2022 me 4,4 milionë EUR dhe tashmë janë tejkaluar në gjysmën e parë të vitit 2023 me një vlerë totale prej 9.6 milionë EUR.
Ndërsa shohim një rritje të vlerës së donacioneve, ka qëndrueshmëri gjatë viteve në shkaqet dhe përfituesit kryesorë. Tre shkaqet kryesore për donacionet janë: çrrënjosja e varfërisë, përmirësimi i shëndetit dhe mbështetja në ofrimin e shërbimeve për grupet e margjinalizuara . Fëmijët dhe të rinjtë përbëjnë grupin më të madh të përfituesve, pasuar nga gratë në situata të brishta dhe të moshuarit.
Një trend i rëndësishëm zhvillimi në Shqipëri është mbizotërimi i donacioneve përmes fushatave online dhe offline, përveç donacioneve direkte.
Platformat online si Facebook, Go Fund Me dhe platformat lokale si Smile.al dhe Albanian Global Foundation janë kanale të rëndësishme që përdoren nga donatorët individualë. Numri i donatorëve ndjek të njëjtin progres, duke shënuar një rritje të numrit të individëve në aktivitetin filantropik. Për ne dhe punën tonë, kjo shënon një zhvillim domethënës dhe inkurajues, i cili ka të bëjë me rritjen e përfshirjes së qytetarëve dhe forcimin e solidaritetit njerëzor.
Për t’i shërbyer këtij qëllimi, “Partners Albania”, gjatë katër viteve të fundit, ka organizuar evente të Giving Circle. Këto ngjarje bashkojnë individë nga fusha të ndryshme, duke ofruar ekspertizën, kohën dhe burimet financiare të tyre për të mbështetur shkaqe konkrete që sjellin transformim pozitiv dhe të qëndrueshëm për individët dhe komunitetet specifike të synuara. Këto shkaqe propozohen nga organizata jofitimprurëse që punojnë në terren pas një parazgjedhjeje të bërë nga “Partners Albania”.
Duke organizuar qarqet e dhënies, qëllimi ishte krijimi i një kuadri të prekshëm dhe të qëndrueshëm që u mundëson individëve jo vetëm të dëshmojnë, por edhe të marrin pjesë aktivisht në procesin filantropik, duke nxitur një ndjenjë më të madhe pronësie, lidhjeje dhe ndikimi brenda komuniteteve.
Me angazhimin e një grupi besnik dhe të përkushtuar prej rreth 125 individësh nga fusha të ndryshme të jetës, 75 biznese dhe 25 organizata jofitimprurëse, ne kemi trefishuar objektivin e 8,600 donacioneve të EUR për event nga viti në vit 1. Suksesi ka të bëjë me ndjeshmërinë e shkaqeve, si: ofrimi i shërbimeve psikoterapeutike, arsimore dhe sportive për 500 fëmijë dhe të rinj nga 18 – 25 vjeç, shërbime dentare falas për 400 fëmijë që jetojnë në zona të largëta, ambiente rekreative për të moshuarit, etj. Ndikimi i donacioneve dhe linjat transparente të komunikimit dhe përgjegjshmërisë të vendosura midis përfituesve dhe donatorëve kontribuojnë gjithashtu në suksesin e saj. Në katër vjet, qarqet dhënëse kanë mbështetur 12 nisma komunitare në arsim, mjedis, shëndet, promovimin e të drejtave të njeriut, aktivizmin e të rinjve, sportet dhe kulturën. Ato kanë ndikuar drejtpërdrejt në jetën e më shumë se 1,500 fëmijëve, të rinjve dhe të moshuarve dhe kanë përmirësuar infrastruktura të ndryshme duke katalizuar mbështetjen shtesë nga qeveritë lokale dhe bizneset private.
Për të cituar Shenjtoren tonë të dashur shqiptare, Nënë Terezën: “Jo të gjithë ne mund të bëjmë gjëra të mëdha. Por ne mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe”, tek “Partners Albania”, ne besojmë se edhe nismat e vogla dhe të vërteta mund të futen në praktika transformuese për një ndikim më të gjerë shoqëror.
