Ndërsa ekuipazhet luftojnë me zjarret shkatërruese në Kaliforninë jugore, janë shfaqur imazhe të cisternave ajrore që lëshojnë pluhur të kuq dhe rozë të ndezur në periferi të Los Anxhelosit. Substanca që bie në sy, rezistente ndaj zjarrit, është tani një pamje e zakonshme në zonë, duke mbuluar rrugët, çatitë dhe makinat. Zyrtarët thanë se mijëra gallona të substancës u hodhën javën e fundit për të ndaluar përhapjen e flakëve.
Por, çfarë është saktësisht në të dhe si ndihmon në luftimin e zjarreve?
Ai është përdorur për të luftuar zjarret në SHBA që nga viti 1963 dhe është frenuesi kryesor afatgjatë i zjarrit i përdorur nga Departamenti i Pyjeve dhe Mbrojtjes nga Zjarri në Kaliforni. Është gjithashtu frenuesi i zjarrit më i përdorur në botë, sipas një raporti të vitit 2022 në Associated Press.
Formula e saktë e “Phos-Chek” nuk dihet nga publiku, por kompania ka thënë në dosjet e mëparshme se produkti është 80% ujë, 14% kripëra të tipit pleh, 6% agjentë ngjyrues dhe frenues korrozioni. Sa i përket ngjyrës së saj, kompania tha se është “një ndihmë vizuale për pilotët dhe zjarrfikësit njësoj”. Pas disa ditësh ekspozimi ndaj dritës së diellit, ngjyra zbehet në tonet e tokës, tha ai.
Retardanti zakonisht spërkatet rreth një zjarri në bimësi dhe tokë që është e prirur ndaj zjarrit për të ndaluar përhapjen e flakëve në atë zonë. Sipas Shërbimit Pyjor të SHBA-së, retardantët “ngadalësojnë përhapjen duke ftohur dhe veshur materialet djegëse, duke reduktuar oksigjenin e disponueshëm për zjarrin dhe duke ulur ritmin e djegies. Kripërat inorganike të përdorura në retardantët ndryshojnë procesin e djegies së karburantit”.
Përdorimi i tij ka qenë i diskutueshëm në të kaluarën për efektet e tij të mundshme në mjedis. Një padi e ngritur në vitin 2022 nga Punonjësit e Shërbimit Pyjor për Etikën Mjedisore, një organizatë e përbërë nga punonjës aktualë dhe ish-punonjës të Shërbimit Pyjor të SHBA-së, akuzoi agjencinë federale për shkelje të ligjeve të vendit për ujin e pastër duke hedhur lëndë kimike që ngadalësojnë zjarrin nga avionët në pyje. Ai argumentoi se kimikati vret peshqit dhe nuk është efektiv. Vitin pasues, një gjykatëse e qarkut të SHBA ra dakord me punonjësit, por në vendimin e saj lejoi Shërbimin Pyjor të vazhdojë të përdorë retardantin, pasi kërkon një leje për ta bërë këtë nga Agjencia e Mbrojtjes së Mjedisit të SHBA (EPA). Rasti tërhoqi vëmendjen e komuniteteve të shkatërruara nga zjarret në të kaluarën, duke përfshirë qytetin Paradise, Kaliforni, i cili u shkatërrua nga zjarri në 2018. Kryetari i atëhershëm i saj, Greg Bolin, përshëndeti vendimin e gjykatësit, duke thënë se ai siguron që komunitetet “të kenë një shans luftimi” përballë zjarreve. Shërbimi Pyjor i tha NPR se këtë vit, ai hoqi gradualisht përdorimin e një lloj formule “Phos-Chek”, “Phos-Chek LC95”, në favor të një tjetri, “MVP-Fx”, duke thënë se kjo e fundit është më pak toksike për jetën e egër.
Shërbimi Pyjor ka gjithashtu një ndalim të detyrueshëm për hedhjen e lëndëve parandaluese ndaj zjarrit në zona të ndjeshme mjedisore, si rrugët ujore dhe habitatet e specieve të rrezikuara. Nga ndalimi ka përjashtime, megjithatë, në rastet “kur kërcënohet jeta e njeriut, ose siguria publike”.
