Shfrytëzimi i inteligjencës artificiale do ta ndihmojë botën të përballet me krizën klimatike, por qeveritë duhet të ndërhyjnë për të rregulluar teknologjinë, tha shefi i klimës i OKB-së.
IA po përdoret për t’i bërë sistemet e energjisë më efikase, për të zhvilluar mjete dhe për të zvogëluar karbonin nga proceset industriale. OKB-ja po e përdor gjithashtu IA-le si një ndihmë për diplomacinë klimatike.
Por shqetësimet mbi kërkesat e mëdha dhe në rritje për energji të qendrave të mëdha të të dhënave duhet t’i nxisin qeveritë të veprojnë, tha Simon Stiell, sekretar ekzekutiv i konventës kornizë të OKB-së për ndryshimet klimatike.
“IA nuk është një zgjidhje e gatshme dhe mbart rreziqe. Por mund të jetë gjithashtu një ndryshim rrënjësor. Pra, tani duhet t’i mprehim skajet e saj të rrezikshme, t’i mprehim skajet e saj katalitike dhe ta vëmë në punë me zgjuarsi”, tha ai. “Nëse drejtoni një platformë të madhe të IA-le, fuqizojeni atë me burime të rinovueshme për të rritur efikasitetin e energjisë.”
Ai shtoi: “Nëse bëhet siç duhet, inteligjenca artificiale çliron kapacitetin njerëzor, nuk e zëvendëson atë. Më e rëndësishmja është fuqia e saj për të nxitur rezultate në botën reale: menaxhimi i mikrorrjeteve, hartëzimi i rrezikut klimatik, udhëzimi i planifikimit elastik.”
Stiell dha një vlerësim optimist për gjendjen e veprimeve globale për klimën, duke thënë se bota po “përputhet me marrëveshjen e Parisit ”, me energjinë e rinovueshme në lulëzim dhe qeveritë e gatshme të japin angazhime të reja për uljen e emetimeve të karbonit.
Duke folur në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork, ku liderët botërorë janë mbledhur mes tensioneve të ashpra gjeopolitike, konfliktit dhe tendosjeve ekonomike, ai bëri një mbrojtje të fuqishme të diplomacisë klimatike, përballë armiqësisë së hapur nga Shtëpia e Bardhë e Donald Trump .
“Nëse hedhim një vështrim përtej zhurmës, faktet tregojnë një botë që po përputhet me marrëveshjen e Parisit”, tha ai. “Investimet në burimet e rinovueshme janë dhjetëfishuar në 10 vjet. Tranzicioni drejt energjisë së pastër po lulëzon në pothuajse të gjitha ekonomitë kryesore dhe arriti në 2 trilionë dollarë vetëm vitin e kaluar.”
Kina ka udhëhequr bumin global të energjisë së pastër, por edhe të tjerë duke përfshirë BE-në, Indinë, vendet afrikane dhe Amerikën Latine. Po shohim gjithashtu një përdorim të gjerë të opsioneve të pastra. Investimet kanë hasur pengesa në SHBA, ku Trump ka urdhëruar çmontimin e përpjekjeve federale për të trajtuar krizën klimatike, por shumë qeveri shtetërore dhe kompani po vazhdojnë me angazhimet e tyre.
Kompanitë po shohin mundësi ekonomike në kalimin drejt një bote me karbon të ulët, por ende nevojiten më shumë financim. Sipas një hulumtimi të publikuar nga Industrial Tranzition Accelerator, nga më shumë se 700 instalime industriale me karbon të ulët në planifikim dhe zhvillim në të gjithë botën, vetëm 15 në vit po fitonin financimin e nevojshëm për të kaluar në prodhim të plotë. Kjo përfaqësonte një mundësi prej 1.6 trilionë dollarësh (1.2 trilionë paund) për investitorët, tha grupi.
Duke cituar hulumtimin, Stiell tha: “Nuk po presim mrekulli. Ekonomia është në anën tonë. Mbi 90% e burimeve të reja të rinovueshme kushtojnë më pak se opsioni më i lirë i ri i burimeve fosile. Teknologjitë dhe zgjidhjet tashmë ekzistojnë.”
Por ai tha se përfitimet e garës drejt një ekonomie me karbon të ulët nuk po ndiheshin ende “në dhomat e ndenjes”, megjithëse kompanitë po e shihnin ndryshimin. “Ky bum është i pabarabartë. Përfitimet e tij të mëdha nuk ndahen nga të gjithë”, tha Stiell.
Ndikimet e krizës klimatike po përshpejtoheshin gjithashtu, shtoi ai, kështu që progresi duhej të ishte shumë më i shpejtë. Qeveritë janë të detyruara, sipas marrëveshjes së Parisit, të hartojnë plane të reja kombëtare, të njohura si kontribute të përcaktuara në nivel kombëtar, ose NDC për frenimin e gazrave serrë. Ato duhej të dorëzoheshin në shkurt, por Stiell e zgjati afatin deri në këtë muaj përpara samitit të rëndësishëm të klimës Cop30 në Brazil në nëntor, ku do të diskutohet dekada e ardhshme e veprimeve klimatike.
Shumë ekonomi të mëdha përfshirë BE-në, Kinën, Indinë, Rusinë dhe Arabinë Saudite ende nuk i kanë paraqitur zyrtarisht planet e tyre kombëtare. Trump e ka tërhequr SHBA-në nga marrëveshja e Parisit.
Stiell, i cili në një intervistë të kohëve të fundit me Guardian bëri thirrje për më shumë theks në mundësitë pozitive ekonomike të krizës klimatike.
“Tani për tani duhet ta riafirmojmë, duke dërguar një sinjal më të fortë dhe të pagabueshëm: bota është ende e palëkundur në mbështetjen e Parisit dhe plotësisht dakord për bashkëpunimin klimatik sepse funksionon dhe së bashku do ta bëjmë të funksionojë më shpejt.”
