Qytetet piktoreske në të gjithë Evropën Qendrore janë përmbytur pasi shirat e dendur të fundjavës i kthyen përrenjtë e qetë në lumenj të furishëm që bënë kërdi në infrastrukturë.
Përmbytjet kanë vrarë të paktën 15 njerëz dhe kanë shkatërruar ndërtesa nga Austria në Rumani. Shkatërrimi vjen pas përmbytjeve të javës së kaluar në mbarë botën, kur fshatra të tëra u zhytën në Myanmar dhe gati 300 të burgosur i shpëtuan një burgu të shembur në Nigeri, ku përmbytjet kanë prekur më shumë se 1 milion njerëz .
Shkencëtarët e klimës thonë se janë të shqetësuar nga dëmtimi, por të pa befasuar nga intensiteti. “Rreshjet katastrofike që godasin Evropën qendrore janë pikërisht ajo që presin shkencëtarët me ndryshimin e klimës,” tha Joyce Kimutai, nga Instituti Grantham i Imperial College në Londër.
Ajo tha se vdekja dhe dëmet në të gjithë Afrikën dhe Evropën, nënvizuan “sa keq është përgatitur bota për përmbytje të tilla”.
Shkencëtarët kujdesen kur i’a atribuojnë shirave ekstrem ndikimit njerëzor, sepse shumë faktorë formojnë ciklin e ujit. Megjithëse është vërtetuar mirë se ajri më i nxehtë mund të mbajë më shumë lagështi, nëse ndodhin rrebeshe të dhunshme varet gjithashtu nga sasia e ujit të disponueshëm për të rënë.
Sonia Seneviratne, një shkencëtare klimatike në ETH Zürich, tha se analizat e menjëhershme të përmbytjeve të Evropës Qendrore sugjeruan se shumica e avullit të ujit vinte nga Deti i Zi dhe Deti Mesdhe, të cilët të dy janë bërë më të nxehtë si rezultat i prishjes klimatike të shkaktuar nga njeriu, duke rezultuar në më shumë ujë që avullohet në ajër.
“Mesatarisht, intensiteti i ngjarjeve të reshjeve të mëdha rritet me 7% për çdo shkallë të ngrohjes globale,” tha ajo. “Tani kemi 1.2C ngrohje globale, që do të thotë se mesatarisht ngjarjet e reshjeve të mëdha janë 8% më intensive.”
Të dhënat e stacionit meteorologjik tregojnë se shpërthimet e reshjeve të shtatorit janë bërë më të mëdha në Gjermani, Poloni, Austri, Republikën Çeke , Hungari dhe Sllovaki që nga viti 1950, tha Kimutai.
Në Poloni , përmbytjet shkatërruan një urë dhe u mbytën shtëpitë, sipas mediave lokale. Në Republikën Çeke, helikopterët shpëtuan qytetarët e bllokuar nga ujërat në rritje. Në Austri, një zjarrfikës raportohet të ketë vdekur në përpjekjet e shpëtimit.
Në kryeqytetin austriak, Vjenë, i cili ka qenë shtëpia e konferencës më të madhe të motit dhe klimës në Evropë që nga viti 2005, shiu përmbyti një autostradë dhe mbylli linjat e metrosë.
Erich Fischer, një shkencëtar klimatik në ETH Zürich, tha se shkencëtarët në konferencë diskutonin mbi fizikën se si ndryshimi i klimës rrit intensitetin e reshjeve gjatë drekës në brigjet e Danubit të Ri. “Është ironike të shohësh tani këto brigje, ku ne ishim ulur në diell dhe diskutonim shkencën e reshjeve ekstreme, tani duke u përmbytur.”
Numri i të vdekurve nga përmbytjet varet nga sa mirë përgatiten komunitetet për shiun dhe reagojnë ndaj efekteve të tij. Shkencëtarët u kanë kërkuar qeverive të investojnë në përshtatjen ndaj ngjarjeve ekstreme të motit përmes sistemeve të paralajmërimit të hershëm, infrastrukturës më elastike dhe skemave mbështetëse për viktimat, duke i dhënë fund gjithashtu mbështetjes së tyre në lëndët djegëse fosile.
“Është e qartë se edhe vendet shumë të zhvilluara nuk janë të sigurta nga ndryshimet klimatike,” tha Friederike Otto, një shkencëtare klimatike në Institutin Grantham. “Për sa kohë që bota djeg naftë, gaz dhe qymyr, reshjet e dendura dhe ekstremet e tjera të motit do të intensifikohen, duke e bërë planetin tonë një vend më të rrezikshëm dhe më të shtrenjtë për të jetuar.”
