Nga Arben Malaj
Në kontekstin aktual politik dhe ekonomik në Shqipëri, një kontribut i ndershëm dhe i strukturuar, si moralisht ashtu edhe profesionalisht, është më i nevojshëm se kurrë. Kjo jo vetëm për të analizuar zhvillimet më të fundit, por edhe për të adresuar sfidat serioze që po minojnë themelet e shtetit ligjor dhe të ekonomisë së lirë në vend.
Në mënyrë të veçantë, katër fenomene shqetësuese po bëhen gjithnjë e më të pranishme dhe ndikojnë drejtpërdrejt në besimin e qytetarëve dhe në funksionimin e shëndetshëm të sistemit demokratik:
1. Dorëheqjet e imponuara në pushtetin vendor
Ky fenomen përbën një deformim të rëndë të vullnetit qytetar dhe një akt antiligjor me pasoja të thella për funksionimin e demokracisë lokale. Kur drejtues vendorë detyrohen të largohen, qytetarëve u mohohet zëri i tyre përfaqësues dhe dëmtohet ndjeshëm vetë thelbi i votës së lirë.
2. Bllokimi i investimeve përmes mosnjohjes së pronësisë
Në zona me potencial të jashtëzakonshëm zhvillimi si Thethi, mungesa e qartësisë ligjore mbi pronësinë dhe mosmiratimi i planeve të zhvillimit po pengojnë investimet private dhe zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit. Kjo situatë jo vetëm që dëmton ekonominë, por demotivon komunitetet lokale, të cilat shohin të pamundur shfrytëzimin e pasurive të tyre natyrore dhe kulturore.
3. Presioni dhe agresiviteti ndaj biznesit të vogël
Biznesi i vogël në Shqipëri po përballet me një klimë gjithnjë e më armiqësore, që manifestohet në kontrolle selektive, barrë fiskale disproporcionale dhe mungesë të politikave nxitëse. Kjo qasje, shpesh e ashpër deri në forma primitive, rrezikon të shuajë një segment të rëndësishëm të ekonomisë kombëtare, që siguron punësim, të ardhura dhe mbijetesë për shumë familje.
4. Dështimi për të ndërtuar një “Pol Shprese” për zgjedhësit e zhgënjyer
Mungesa e bashkimit të partive të vogla, si para ashtu edhe pas zgjedhjeve, për krijimin e një poli të qartë politik alternativ ka lënë një boshllëk të rrezikshëm për qytetarët e zhgënjyer nga partitë e mëdha. Kjo jo vetëm që ka dobësuar përfaqësimin politik, por edhe zërin e reformave reale dhe të pavarura, të cilat janë më të nevojshme se kurrë.
Degradimi institucional dhe kapja e shtetit
Të katër këto dukuri nuk janë të izoluara. Ato janë pasojë e degradimit institucional, mungesës së sundimit të ligjit dhe kapjes së shtetit nga interesa të ngushta klienteliste. Rreziku që patronazhistët të bëhen pjesë e pakualifikuar e administratës publike është i pranishëm dhe përbën një kërcënim të drejtpërdrejtë për cilësinë e shërbimeve publike dhe për profesionalizmin në vendimmarrje.
Nevoja për reagim dhe bashkëpunim të ndershëm
Rruga drejt përmirësimit kërkon më shumë se denoncime sporadike. Kërkon një angazhim të strukturuar dhe bashkëpunues midis aktorëve politikë të ndershëm, qytetarëve të angazhuar dhe sipërmarrjes së përgjegjshme. Vetëm në këtë mënyrë mund të ndërtojmë një ekonomi të shëndetshme dhe një shtet që funksionon për të gjithë.
