Dy satelitë evropianë u nisën në orbitë nga India të enjten në misionin e parë për të krijuar eklipse diellore artificiale përmes formacioneve të sakta që fluturojnë në hapësirë. Çdo eklips i rremë duhet të zgjasë gjashtë orë pasi të fillojnë operacionet vitin e ardhshëm. Kjo është shumë më e gjatë se pak minutat e tërësisë që ofron një eklips natyror këtu në Tokë, duke lejuar studimin e zgjatur të koronës së Diellit, ose atmosferës së jashtme.
“Ne jemi një ekip shumë i lumtur shkencor këtu në Indi”, tha Joe Zender, shkencëtari i misionit në Agjencinë Evropiane të Hapësirës (ESA).
Faturuar si një demonstrim teknologjik, të dy satelitët do të ndahen brenda një muaji, apo më shumë dhe do të fluturojnë 150 m larg njëri-tjetrit, pasi të arrijnë destinacionin e tyre lart mbi Tokë, duke u rreshtuar me Diellin në mënyrë që njëra anije kozmike të hedhë hije mbi tjetrën.
Kjo do të kërkojë saktësi ekstreme, brenda vetëm 1 mm, ekuivalente me trashësinë e një thoi, sipas ESA. Për të ruajtur pozicionin e tyre, satelitët do të mbështeten në GPS, gjurmues yjesh, lazer dhe lidhje radio, duke fluturuar në mënyrë autonome. Çdo anije kozmike në formë kubi është më pak se 1.5 m e gjerë. Sateliti që hedh hije mban një disk për të bllokuar diellin nga teleskopi në satelitin tjetër. Ky disk do të imitojë Hënën në një eklips të plotë diellor natyror, me satelitin e errësuar që paraqitet si Toka.
Studimi i koronës së Diellit
“Kjo ka një rëndësi të madhe shkencore përveç testimit të fluturimit të formacioneve me precizion të lartë”, tha drejtori i teknologjisë dhe inxhinierisë së ESA, Dietmar Pilz.
Shkencëtarët kanë nevojë që “fytyra” vezulluese e Diellit të jetë plotësisht e bllokuar në mënyrë që të shqyrtojnë me kujdes koronën e mprehtë të ngjashme me një kurorë që e rrethon atë, duke marrë një pamje veçanërisht të mirë pranë buzës diellore në këtë mision. Ata janë veçanërisht të interesuar të mësojnë pse korona është më e nxehtë se sipërfaqja e Diellit dhe gjithashtu duan të kuptojnë më mirë nxjerrjet e masës koronale, shpërthimet e miliarda tonëve plazma me fusha magnetike jashtë në hapësirë. Stuhitë gjeomagnetike që rezultojnë mund të prishin energjinë dhe komunikimin në Tokë dhe në orbitë. Shpërthime të tilla mund të prodhojnë gjithashtu aurora mahnitëse në vende të papritura. Me një orbitë anash që shtrihet nga 600 km në 60,000 km larg, satelitëve do t’u duhen gati 20 orë për të rrethuar botën. Gjashtë nga ato orë, në skajin më të largët të orbitave të caktuara, do të shpenzohen duke krijuar një eklips. Orbitat e tjera do të jenë rreptësisht për eksperimente fluturuese formuese, sipas ESA.
Rezultatet e para të eklipsit duhet të jenë të disponueshme në mars, pas përfundimit të të dy mjeteve. Zender tha se eklipset do të krijohen të paktën dy herë në javë, me gjashtë orë të plota çdo herë për vëzhgimet e koronës. Frekuenca do të varet nga aktiviteti diellor, vuri në dukje ai dhe do të jetë një ndihmë për shkencëtarët që tani duhet të udhëtojnë nëpër botë për vetëm tre deri në pesë minuta të tërësishme gjatë eklipsit të rastësishëm. Misioni prej 210 milionë dollarësh (199 milionë euro), i quajtur Proba-3, synon të paktën 1000 orë “sipas kërkesës” gjatë funksionimit të tij dyvjeçar. Pasi të mbarojnë punën e tyre, të dy satelitët gradualisht do të bien më poshtë derisa të digjen në atmosferë, me gjasë brenda pesë viteve. Ngritja u vonua një ditë nga një problem i minutës së fundit me sistemin e shtytjes rezervë të një prej satelitëve, vendimtar për fluturimin e formimit të saktë. ESA tha se inxhinierët mbështeteshin në një rregullim të softuerit kompjuterik.
