Në botën e sotme me ritme të shpejta, shumë mund të ndihen të shkëputur, jo vetëm nga të tjerët, por edhe nga vetja. Megjithatë, kërkimet sugjerojnë se angazhimi me prejardhjen mund të ketë përfitime të thella psikologjike: duke ndihmuar individët të lulëzojnë duke ndërtuar elasticitet emocional, duke frymëzuar rritjen personale dhe duke ndërprerë ciklet e traumave të gjeneratave.
Qoftë i shtyrë nga kurioziteti, apo zbulimi i të vërtetave sfiduese, zbulimi i trashëgimisë sonë mund të na lejojë të vëmë në perspektivë përvojat tona. Mund të na kujtojë se edhe emocionet negative mund të riformulohen në narrativa fuqizuese të elasticitetit, duke u bërë një mjet i fuqishëm për të shëruar traumat dhe për të parandaluar që historia të përsëritet brezat e mëvonshëm.
Sipas Susan Moore, një profesoreshë e psikologjisë në Universitetin e Teknologjisë Swinburne, historitë familjare rreth tejkalimit të fatkeqësive mund të jenë “fuqizuese”, kur ato u kalohen brezave të rinj. Hulumtimi i saj mbi prejardhjen dhe mirëqenien zbulon se eksplorimi i historisë familjare mund të ofrojë përfitime të rëndësishme psikologjike.
“Të rinjtë, fëmijët dhe adoleshentët që dinë më shumë për historinë e tyre familjare kanë nivele më të larta kënaqësie dhe mirëqenieje”, thotë ajo.
Në disa anketa të kryera prej saj, ajo zbuloi se angazhimi në kërkimin e prejardhjes shpesh çon që njerëzit të ndihen më shumë në kontroll të jetës së tyre dhe të përjetojnë një kuptim më të thellë të vetes dhe të vendit të tyre në botë, duke përfshirë mirënjohjen për betejat me të cilat u përballën paraardhësit e tyre në emër të fëmijëve të tyre.
E keni lexuar? Çfarë mund të tregojë studimi i gjumit për shëndetin tuaj mendor?
Studime të tjera, gjithashtu, tregojnë se njohuritë e të rinjve për historinë familjare kontribuojnë në zhvillimin e ndjenjës së vetvetes. Dhe se mund të jetë një tregues i dobishëm klinik i mirëqenies psikologjike dhe të ketë një ndikim pozitiv në mjediset klinike dhe arsimore.
Kalimi i kohës për të komunikuar me paraardhësit, thotë ajo, qoftë përmes shkrimit, kërkimit apo meditimit, e ndihmoi atë në jetën e përditshme, duke mbështetur ndjenjën e saj të identitetit dhe lirisë. Lidhja me prejardhjen si një formë terapie mund të ketë kështu përfitime të prekshme të shëndetit mendor, jo më pak, pasi vështirësitë dhe traumat që përjetuan paraardhësit mund të ndikojnë në brezat e mëvonshëm.
Helen Parker-Drabble, një historiane sociale dhe ish-këshilltare, thotë se për disa njerëz angazhimi me prejardhjen mund të jetë “absolutisht ndryshim jetësor” në përmirësimin e shëndetit mendor.
Megjithatë, gërmimi në të kaluarën nuk është gjithmonë një proces pozitiv. Ndonjëherë njerëzit zbulojnë gjëra, për paraardhësit e tyre, për të cilat nuk janë të lumtur. Disa zbulime, të tilla si vrasja, sekretet familjare, ose tradhtia e paraardhësve mund të sfidojnë shëndetin mendor. Hulumtimi i Moore zbuloi se rreth dy të tretat e historianëve të familjes përjetuan emocione të forta negative si pikëllimi, ose zemërimi duke hulumtuar për paraardhësit e tyre; megjithatë pothuajse të gjithë kishin përjetuar emocione të forta pozitive si gëzimi ose krenaria.
Duke kuptuar të kaluarën në kontekst dhe duke pranuar burimet e mosfunksionimit, është e mundur që trishtimi të ripërpunohet në një tregim pozitiv familjar të elasticitetit dhe forcës.
Megjithatë, është e rëndësishme që një punë e tillë të bëhet në një mjedis mbështetës. Një sondazh nga Clive Haydon dhe kolegët e tij me 239 studentë universiteti të moshës 18-20 vjeç zbuloi ndikimin pozitiv të të kuptuarit të historisë familjare, por gjithashtu theksoi nevojën për të lehtësuar procesin e eksplorimit në “një kontekst ngrohtësie dhe respekti të ndërsjellë”.
