Gjumi dhe zgjimi në kohë të ndryshme shoqërohet me një rrezik në rritje të sulmit në zemër dhe goditje në tru, madje edhe për njerëzit që bëjnë sasinë e rekomanduar të gjumit, sipas një studimi të ri.
Ndërsa shumica e hulumtimeve të mëparshme kanë matur ndikimin e gjatësisë së gjumit në shëndetin e njeriut, dihet më pak për efektet e ndryshimeve në ciklin e gjumit, thanë studiuesit. Për të adresuar këtë, për shtatë ditë shkencëtarët gjurmuan të dhënat e aktivitetit nga 72,269 pjesëmarrës të moshës 40 deri në 79 vjeç, të cilët nuk kishin pësuar kurrë një ngjarje të madhe negative kardiovaskulare. Ata llogaritën rezultatin e indeksit të rregullsisë së gjumit (SRI) të secilit person, me rezultate më të larta që tregojnë më shumë gjumë të rregullt.
Ekipi më pas gjurmoi incidentet e vdekjes kardiovaskulare, sulmit në zemër, dështimit të zemrës dhe goditjes në tru për tetë vjet dhe zbuloi se ata që flinin pa një cikël të rregullt gjumi kishin 26% më shumë gjasa të pësonin një nga këto ngjarje sesa ata me një cikël të rregullt gjumi. Gjumi i parregullt nënkupton ndryshimet në kohën kur dikush shkon për të fjetur dhe zgjohet.
Llogaritja prej 26% merr gjithashtu parasysh një sërë faktorësh, duke përfshirë moshën, aktivitetin fizik, konsumin e alkoolit dhe duhanin që mund të kenë ndikuar në gjetjet. Megjithatë, ai ishte një studim vëzhgues dhe, si i tillë, mund të krijojë vetëm një lidhje sesa shkak-pasojë: ne nuk mund ta dimë me siguri nëse modelet e parregullta të gjumit shkaktuan rrezikun e shtuar.
Studiuesit vunë re gjithashtu se ata me një rezultat më të lartë SRI (gjumë me cikël të rregullt) kishin më shumë gjasa të merrnin rekomandimin ditor prej shtatë deri në nëntë orë gjumë në natë për moshat 18-64 vjeç dhe shtatë deri në tetë orë për ata mbi moshën 65, me 61% të atyre që flenë rregullisht e bëjnë këtë, krahasuar me 48% të atyre që flenë md cikle jo të rregullt. Por, edhe ata që flinin me ciklte të parregullta që bënin sasinë e rekomanduar të gjumit kishin një rrezik më të lartë për të vuajtur një ngjarje të rëndë kardiovaskulare.
“Rezultatet tona sugjerojnë se rregullsia e gjumit mund të jetë më e rëndësishme sesa kohëzgjatja e mjaftueshme e gjumit,” tha studimi.
Autori kryesor i studimit Jean Pierre Chaput, një profesor i pediatrisë në Universitetin e Otavës në Kanada, tha se “një numër në rritje i kërkimeve sugjeron se parregullsia e gjumit mund të jetë një parashikues më i fortë i rrezikut të vdekshmërisë sesa gjumi i pamjaftueshëm”.
Sa i përket uljes së rrezikut të ngjarjeve kardiovaskulare, Chaput theksoi faktin se presioni i lartë i gjakut është një faktor kryesor rreziku.
“Lexuesit duhet të kenë prioritet shtatë deri në nëntë orë gjumë të qëndrueshëm dhe rigjenerues në natë, pasi gjumi i dobët mund të kontribuojë në presionin e lartë të gjakut,” tha ai.
“Orarat e gjumit dhe zgjimi nuk duhet të jenë saktësisht të njëjta çdo ditë, por është më mirë t’i mbani ato brenda 30-60 minutave nga ora juaj e zakonshme për të mbështetur ritmin natyror cirkadian të trupit tuaj. Ndryshimet e vogla janë të mira, por modelet e qëndrueshme të gjumit përmirësojnë cilësinë e gjumit, rrisin disponimin dhe funksionin njohës dhe ulin rrezikun e problemeve shëndetësore si sëmundjet e zemrës dhe diabeti”, shtoi Chaput.
Chaput paralajmëroi gjithashtu që të mos mbështeteni te gjumi në fundjavë.
“Është e mundur të rikuperoni orët e humbura të gjumit, duke fjetur më gjatë në fundjavë, por kjo nuk i zhbë plotësisht efektet negative të privimit kronik të gjumit gjatë javës së punës,” tha ai.
“Ndërsa gjumi shtesë i fundjavës mund të përmirësojë përkohësisht gjendjen shpirtërore dhe funksionin njohës, modelet e parregullta të gjumit mund të prishin ritmin cirkadian të trupit tuaj dhe të çojnë në rreziqe afatgjata shëndetësore si obeziteti, diabeti dhe sëmundjet e zemrës. Unë besoj se është një hap tjetër thelbësor për të siguruar që gjumi të vlerësohet si një komponent thelbësor i mirëqenies, në vend që të konsiderohet si humbje kohe në shoqërinë tonë”, shtoi Chaput.
